Review: Bonfire (999 Games)

Bonfire van 999-games draait om bosgnomen en gedoofde vreugdevuren in steden. Gnomen zijn de bewoners van de bossen en hebben het licht en de energie van de vreugdevuren uit de steden nodig. Het probleem is alleen dat deze vuren zijn gedoofd. De vrouwelijke hoeders van het vuur hebben zich op eilanden voor de kust teruggetrokken. Aan de spelers de taak om de vreugdevuren op de eilanden op te halen en weer te ontsteken. 

Dit schitterend uitgevoerde spel gebruikt deze mythische omlijsting voor een spel dat strategie combineert met een langetermijnplanning. Dit enginebuilding-spel is er echt een om een middag voor uit te trekken! 

Spelverloop

Slechts een laatst overgebleven vreugdevuur en de eilanden waarop de hoeders zich hebben teruggetrokken vormen de basis van het spelbord. Iedere speler heeft daarnaast zijn eigen spelerstableau dat een stad voorstelt waar de gedoofde vreugdvuren weer ontstoken kunnen worden. Met een boot beweeg je je tussen de eilanden op het spelbord om opdrachten op te halen die, mits volbracht, een nieuw vreugdevuur laten ontvlammen op je spelerstableau en raadslieden naar de Hoge Raad sturen rondom het laatst overgebleven vreugdevuur. Is de Hoge Raad gevuld met nieuwe leden dan begint de eindfase van het spel: de laatste vijf beurten gaan van start. Aan het einde van het spel wint de speler met de meeste punten. Deze punten kunnen worden gewonnen door opdrachten te volbrengen, de wegen in de stad naar de vreugdevuren te bouwen, de hoeders terug te brengen naar de steden, en de vreugdvuren op de juiste plaats op het spelerstableau te laten ontbranden. 

Het leuke van dit spel is dat je de verschillende onderdelen van de engine niet per se in gelijke mate hoeft te ‘activeren’ om als overwinnaar uit de bus te komen. Op het spelerstableau moet je zogenoemde lottegels naar eigen inzicht in een patroon leggen om actiefiches te vergaren. Dat gelegde patroon bepaald naarmate het spel vordert in steeds grotere mate welke actiefiches je verkrijgt: het schip, de opdracht, de hoeder, het wegdeel, het grote vreugdevuur en de gnoom. Samen met het vergaren van middelen – bloemen, vruchten, kruiden, schelpen, wortels en goud – zijn de actiefiches de tokens die de verschillende onderdelen van de engine doen opstarten.

De schepen & opdracht-fiches

Iedere speler heeft een houten schip waarmee tussen de eilanden gevaren kan worden om opdrachten op te halen. Hiervoor zijn schip-actiefiches en opdracht-actiefiches nodig. Als de juiste fiches en middelen zijn betaald, komt de opdracht op het spelerstableau te liggen; is de opdracht voltooid dan wordt de opdrachtfiche omgedraaid en wordt het vuur ontbrand. Het ontbranden van de vreugdevuren levert punten op: des te moeilijker de opdracht, des te meer punten. 

Het wegdeel

Op het spelerstableau dient de weg langs de vreugdevuren gelegd te worden om de hoeders van het vuur naar de vreugdvuren te kunnen brengen. De wegdelen hebben een bepaalde soort kleur kristal, die overeen dient te komen met de kleur van het vreugdevuur voor punten. 

De hoeders

De hoeders van het vuur zijn aan het begin van het spel op de eilanden te vinden en kunnen teruggehaald worden naar de stad. Tijdens het spel kunnen de hoeders zorgen voor extra middelen; aan het eind van het spel kunnen de hoeders bij het juist ontbrande vreugdevuur zorgen voor extra punten. 

Het grote vreugdevuur

Bij het laatst overgebleven vreugdevuur op het speelbord kunnen actiefiches, middelen en zogenaamde portalen worden gevonden. Deze portalen zijn de verbinding tussen de kristallen op de wegdelen en de vreugdevuren en leveren aan het eind van het spel punten op.   

De Gnomen

Gnomen in het spel zijn er in twee soorten: specialisten en ouderen. De specialisten hebben eigenschappen die het spel vergemakkelijken. Je mag bijvoorbeeld bij het ophalen van actiefiches en middelen tweemaal zoveel pakken dan staat beschreven. De ouderen kunnen punten opleveren. Deze gnomen zijn duidelijk in het spel gebracht om de engine naar de volgende versnelling te brengen. 

De Hoge Raad

Spelers mogen raadsleden van je eigen spelerstableau in de Hoge Raad op het spelbord plaatsen als ze een vreugdevuur hebben ontstoken, dit levert een bonus op. Als ze daarnaast een van de opdrachten van de raad hebben volbracht, levert dat nogmaals een bonus op die verschilt naar moeilijkheidsgraad. Naarmate er meer raadslieden in de raad zijn gebracht, zullen de bijbehorende bonussen de engine in een nog hogere versnelling brengen.  

De interactie van de verschillende elementen

De engine komt echt op stoom als de verschillende onderdelen tegelijk worden uitgespeeld: inzicht in het lottegel patroon levert de juiste actiefiches op, bezoeken aan het laatste vreugdevuur of het terugbrengen van een hoeder levert de juiste middelen op, en het volbrengen van een opdracht levert de extra bonus van de hoge raad op. Het brengen van gnomen naar de stad levert sneller actiefiches en middelen op. 

Daarnaast zijn de opdrachten zelf ingebakken in de verschillende elementen van het spel: om op het einde meer punten te krijgen zou je ervoor kunnen kiezen om bijvoorbeeld veel portalen te halen bij het laatste vreugdevuur, maar er zijn ook opdrachten die volbracht zijn als er bijvoorbeeld drie portalen zijn gehaald. Hier werken manieren om punten te halen samen met het halen van opdrachten en dus het ontsteken van vreugdevuren, die op zichzelf ook weer punten waard zijn. Een ander voorbeeld is de hoeder die je naar het spelerstableau hebt gehaald om middelen te verkrijgen, maar die tegelijkertijd ook onderdeel van het volbrengen van een opdracht kan zijn. 

Aan het begin van het spel zijn er elementen die van het lot afhangen, zoals de volgorde van de lottegels (what’s in the name) in de voorraad en de ligging van de opdrachten over de eilanden heen. Het is echter niet de plaatsing an sich, maar wat de speler met de hen geboden mogelijkheden doet, wat bepaalt hoe het spel zich ontvouwt. 

Deze vroege keuzes bepalen echter wel in grotere mate welke onderdelen van de engine geactiveerd worden en welke in het winnende plan slechts een bijrol zullen spelen. Als je actiefiches krijgt die het bijvoorbeeld mogelijk maken veel langs het grote vreugdevuur te gaan, en daar nieuwe fiches, middelen en portalen te halen, brengt dat de engine op gang en maakt dit het behalen van de opdracht makkelijker. Een andere strategie kan zijn om vroeg in het spel gnomen te halen, waardoor de voordelen op die kaarten in latere beurten het behalen van opdrachten makkelijker maakt. Weer een andere strategie is het snel bouwen van de wegdelen en het halen van de hoeders zodat meer middelen worden ontvangen, die het weer makkelijker maken om opdrachten te volbrengen. De ene tactiek doet daarin niet onder voor de andere. 

Dit is de aantrekkingskracht van het spel. Hoewel het duidelijk is wat ervoor nodig is om het spel af te ronden, namelijk het ontsteken van vreugdevuren en het brengen van raadslieden naar de Hoge Raad, is de weg daarnaar toe geen eenrichtingsweg. Het feit dat in eerste instantie punten en niet het aantal ontstoken vreugdevuren de winnaar bepaald, onderstreept nogmaals dat de verschillende manieren van engine-building niet voor elkaar onderdoen. 

Oordeel

Bonfire is voor hen die het leuk vinden om strategisch een plan voor de langere termijn uit te stippelen. Het vaker spelen van het spel zal zeker bijdragen aan de kennis van de handigste mechanismen. Echter, omdat alle begin moeilijk is, is het een groot voordeel dat in de handleiding naast een duidelijke set aan regels, ook enkele tips geeft hoe het spel te spelen. Je kan daardoor bij een eerste keer spelen al een beetje denken aan hoe je je engine ‘aan’ krijgt of hoe je tegenspelers dat proberen te doen. 

Een ander groot voordeel van het spel is dat het ook in je eentje kan worden gespeeld. Het spel veranderd minimaal tussen het spelen met twee, drie of vier personen. Het aantal beginopdrachten en het aantal raadslieden dat naar de Hoge Raad dient te komen, en dus het starten van de eindfase bepaald, is groter naarmate het aantal spelers hoger is. 

Het spel zelf is goed gemaakt en de onderdelen van hout maken dat het een luxe uitstraling heeft. Het opzetten kost even tijd, maar het spelgemak is groot omdat ieder een eigen spelerstableau heeft waar je snel een overzicht hebt van de wegdelen, hoeders, actiefiches, middelen, portalen en raadsleden die je in je bezit hebt. Een geraffineerd spel voor de liefhebber van een lange middag spellen spelen. 

Reviewexemplaar vriendelijk ter beschikking gesteld door de uitgever.