Het Witte Kasteel (999 Games)

De titel The White Castle (Het Witte Kasteel) verwijst niet naar het Amerikaanse burgerrestaurant waar stoners zoals Harold en Kumar graag gezien worden, maar verwijst naar Himeji Castle: een prachtig kasteel gelegen op een heuvel te midden van de Japanse stad Himeji. Dit kenmerkende kasteel is een illustratief voorbeeld van klassieke Japanse architectuur en wordt  – vanzelfsprekend – het witte kasteel genoemd vanwege de scherpe witte kleuren. Het kasteel wordt ook wel het Witte Reiger Kasteel genoemd, omdat de architectuur zou lijken op een opstijgende reiger en, naast de witte muren, de daken van het kasteel een elegant grijze kleur hebben: net een reiger met diens donkergrijze kuifje. Probeer met jouw clan aan gezanten, agrariërs en krijgers de meeste invloed en prestige – oftewel een wit voetje – te behalen in The White Castle! 

Achtergrond

The White Castle is het spirituele vervolg op The Red Cathedral. In The Red Cathedral stond de Kathedraal van de Voorbede van de Moeder Gods op de Greppel (kort de St. Basiliuskathedraal) centraal en kregen de spelers de opdracht aan deze kenmerkende kathedraal in diens rode kleur af te bouwen. Net als in The Red Cathedral staat in The White Castle een imposant gebouw central als de setting van het spel, maar in beide spellen spelen ook dobbelstenen een belangrijke rol. Verder zijn het losstaande spellen die vooral een thematische link delen en wij kunnen niet wachten op een eventueel nieuwe deel in deze reeks. In The White Castle gaan spelers dobbelstenen uit een gezamenlijke pool gebruiken om invloed en overwinningspunten te vergaren aan het hof van het kasteel in Himeji. 

Spelopzet

The White Castle is een heerlijk gevarieerd spel en dit betekent dat de spelopzet wat stappen bevat die zorgen voor een gevarieerde opzet. Spelers zetten het spelbord op en plaatsen de bruggen op de juiste plaatsen. Op de verschillende vakken in de tuin plaatsen de spelers kaarten, in het kasteel plaatsen ze verschillende dobbelsteentegels en in de trainingsvelden plaatsen ze wat half afgeronde bonustegels. Er zijn meerdere kaarten en tegels en er zijn veel combinaties mogelijk, waardoor ieder potje net iets anders zal verlopen. Leg de markers van spelers om overwinningspunten bij te houden en markers om invloed bij te houden klaar op de aangeven plekken en plaats de reigers in de verschillende spelerskleuren in dezelfde volgorde als de invloed van spelers. Met de reigers houden de spelers de beurtvolgorde bij. 

De verschillende stapels kaarten worden geschud en in het kasteel geplaatst. Iedere speler zet diens eigen spelersbordje met speelstukken klaar. Er worden paren aan startkaarten open op tafel geplaatst. Iedere speler kiest een setje om zo diens startpositie met grondstoffen en persoonlijke acties en bonussen te bepalen. Afhankelijk van de hoeveelheid spelers wordt er een hoeveelheid dobbelstenen van iedere kleur geworpen. De dobbelstenen worden op de overeenkomstige bruggen geplaatst van hoog naar laag. Spelers zijn klaar om hun boeren, hofgezanten en samurai er op uit te sturen om de meeste overwinningspunten te verdienen. 

Spelverloop

In totaal worden er drie rondes gespeeld en tijdens iedere ronde gebruikt iedere speler in totaal drie dobbelstenen. Zodra er in totaal nog maar drie dobbelstenen op de bruggen liggen, is een ronde voorbij.

Spelers kiezen en gebruiken iedere beurt een van de beschikbare dobbelstenen. Dobbelstenen kunnen de spelers op meerdere manieren inzetten. Spelers kunnen de dobbelstenen op verschillende plekken op het spelbord plaatsen of in hun ‘persoonlijke domein’ (als in hun persoonlijke spelersbordje). Op de plekken waar spelers dobbelstenen kunnen plaatsen staat aangegeven welke waarde aan dobbelsteen nodig is en welke kleur voor welke actie(s). Doordat aan het begin van het spel verschillende tegels voor kleuren dobbelstenen worden geplaatst, verschilt het tijdens ieder spel welke acties een dobbelsteen kan activeren, maar ook de hoeveelheid acties die je met een dobbelsteen kan verrichten. Soms liggen er namelijk twee acties voor een bepaalde kleur, waardoor de selectie van dobbelstenen erg dynamisch is. 

Spelers kunnen het verschil in waarde in munten betalen om een actie alsnog te verrichten met een lagere dobbelwaarde en krijgen wisselgeld als ze een dobbelsteen met een hogere waarde dan nodig gebruiken. In een spel met meer dan twee spelers kunnen spelers een tweede dobbelsteen stapelen op een eerder geplaatste dobbelsteen, maar is die eerder geplaatste dobbelsteen de nieuwe waarde waar spelers aan moeten voldoen. Als spelers de dobbelsteen met de laagste waarde selecteren op een brug, dan activeren ze tevens een lantaarnactie: hiermee activeren ze een aantal bonussen in hun persoonlijke domein.

Met dobbelstenen kunnen spelers grondstoffen, munten en zegels verzamelen, overwinningspunten verdienen, de lantaarn van hun persoonlijke domein activeren en hun werkers plaatsen op het spelbord. Door werkers te plaatsen kunnen spelers persoonlijke actiekaarten van het bord verzamelen door hoflieden naar het kasteel te sturen, samurai in velden plaatsen voor eenmalige bonusacties en boeren plaatsen voor acties die aan het einde van een ronde worden geactiveerd. Door deze verschillende lieden te plaatsen, vergaren spelers ook punten. De hoflieden scoren punten afhankelijk van hun positie in het kasteel, de samurai scoren punten afhankelijk van type trainingsveld tezamen met de hoeveelheid hoflieden in het kasteel en boeren scoren punten afhankelijk van de keurt waar ze zijn geplaatst. 

Door hoflieden over het kasteel te verplaatsen kunnen spelers zich de actiekaarten die op het speelbord liggen “toe-eigenen”.  Ze nemen de betreffende kaart en plaatsen deze op hun persoonlijke domein. De actiekaart die haar al ligt, verplaatsen ze naar hun lantaarnreeks, want op de achterkant van iedere actiekaart staat een lantaarnbonus. De nieuwe actiekaart mag gelijk worden geactiveerd, waarbij spelers alle witte acties gratis kunnen verrichten. De nieuwe kaart bepaalt tevens welke acties spelers kunnen verrichten op hun persoonlijke domein. Op het persoonlijk domein is ruimte voor drie dobbelstenen (elke kleur komt eenmaal voor) en spelers kunnen met elke dobbelsteen grondstoffen en andere bonussen verzamelen die op hun spelersbordje staan aangegeven en ook de relevante actie van de actiekaart verrichten. Elke keer als spelers samurai, hoflieden of boeren plaatsen verschijnt er mogelijk een extra grondstof/bonus op hun persoonlijke bordje. Op het spelersbordje is tevens een zogeheten lantaarnspoor. Elke keer als een speler een lantaarnactie activeert, krijgen ze alle weergegeven bonussen. Elke keer als ze een nieuwe actiekaart toe-eigenen, krijgen ze tevens een extra actie. Spelers kunnen hierdoor heerlijke combinaties aan acties aan elkaar plakken.

Conclusie

The White Castle is een spel vol keuzes en combinaties, waarbij je de verschillende mogelijkheden goed moet overdenken om de juiste strategie en tactiek samen te stellen. Het aaneenrijgen van meerdere acties en bonussen is behoorlijk bevredigend. Het spelverloop zelf is gestroomlijnd en elegant. Ondanks dat er een enorme keuzemogelijkheid is, zijn de acties intuïtief en duidelijk en doordat iedere speler elke ronde maar drie dobbelstenen kan gebruiken en het spel na 3 rondes is afgelopen, dienen spelers de juiste keuzes te maken. De verschillende acties en consequenties zijn logisch, waardoor het spel niet complex is vanwege het spelverloop, maar vanwege de nadruk op de hoge mate van tactisch inzicht die je de overwinning kan bezorgen. Door de gevarieerde spelopzet en de verschillende actiekaarten en tegels, is het spel ook onwijs herspeelbaar. Combineer het voorgaande met de prachtige vormgeving en compacte verpakking en je hebt wat mij betreft een topper te pakken.