Roll-and-writes: een goede gooi naar gezelligheid
Roll-and-writes (dobbelspellen waarbij je jouw score op je eigen scoreblad bijhoudt) zijn het ideale tussendoortje. Dobbelspellen spelen vlot en de regels van dobbelspellen zijn vaak eenvoudig. Daarnaast zijn dobbelspellen meestal klein van formaat en hierdoor draagbaar. Ook zijn de spellen goed speelbaar onafhankelijk van de hoeveelheid spelers. Roll-and-writes zijn daarom terecht ook erg populair. Hierdoor zijn er dan ook heel veel dobbelspellen op de markt. Vaak lijken deze spellen in eerste oogopslag veel op elkaar. Het feit dat veel spellen kruisjes, punten en dobbelstenen afbeelden op de doos helpt niet met het onderscheid maken. Door de dobbelstenen zie je daardoor vaak het spreekwoordelijke spellenbos niet meer… Maar door het grote aanbod is er wel voor ieder wat speels! Doe eens een worp naar een van de spellen die je hieronder tegenkomt!
Meer dan alleen geluk?
Spelletjes met dobbelstenen draaien voor een groot deel om geluk. Je bent tenslotte vaak afhankelijk van een goede worp. Hierdoor haken sommige mensen (onterecht) al af. Hoewel geluk een grote factor bij dobbelspellen is, is het spelmechanisme vooral gericht op het omgaan met geluk. We kennen allemaal wel Yahtzee. Je werpt tot driemaal toe de dobbelstenen in de hoop om zo de meeste punten te vergaren. De score hou je bij op een bijbehorend scorevel. Veel dobbelspellen zijn een variatie op Yahtzee. Door te spelen met je geluk probeer je invloed te hebben op de uitkomst. Je kan opnieuw dobbelen in de hoop om een betere score te krijgen, maar mogelijk levert die nieuwe worp juist minder punten op of lig je daardoor zelfs uit het spel. In alle spellen hieronder speelt geluk dus deels een rol, maar ga je op verschillende manier het geluk te lijf!
Instapmodellen op rolletjes
Eigenlijk zijn de meeste dobbelspellen heel toegankelijk voor beginnende spellerspelers. Zoals ik hierboven omschreef, zijn de regels van dobbelspelen vaak simpel en duurt een spelletje nooit erg lang. Wat zijn nu leuke dobbelspellen om je verslaving mee te beginnen?
Qwixx
Qwixx van White Goblin Games is een moderne klassieker. Het spel wordt al bijna samen met Yahtzee in één adem genoemd. In Qwixx worden een aantal gekleurde en twee witte dobbelstenen geworpen. Met dobbelworpen proberen spelers kruisjes in oplopende volgorde in de verschillende kleuren rijen op hun blaadje te zetten. De actieve speler (die speler die dobbelstenen heeft geworpen) mag de som van de waarde van de twee witte dobbelstenen en een combinatie van een witte en gekleurde dobbelsteen gebruiken om kruisje op het blad te zetten. In Qwixx is elke speler altijd aan de beurt, want ook de spelers die niet “actief” zijn mogen de som van de waarde van de witte dobbelstenen gebruiken. Indien een spelers voldoende kruisjes op een rij heeft, mag deze speler een bepaalde kleur op “slot” zetten. Deze kleur doet dan verder niet meer mee. Verder zit er eigenlijk geen interactie tussen de spelers en is iedereen zelfstandig aan het puzzelen. Indien twee kleuren “op slot” zijn, is het spel afgelopen.
Qwixx is een erg simpel spelletje, maar komt ondanks het grote aanbod aan (betere) dobbelspellen nog vaak genoeg op tafel. De meeste mensen kennen het spel al en zelfs indien iemand het spel niet kent, kun je het in een minuut uitleggen en gaan dobbelen. Daarnaast kun je dit spel met een grote groep mensen (denk aan 15 personen) tegelijk spelen. Ben je toe aan meer variatie? Er zijn veel uitbreidingen en varianten op Qwixx te verkrijgen, zoals nieuwe scoreblokjes en zelfs hele modules met speciale eigenschappen en zelfs karakters om aan je spel toe te voegen.
Keer op Keer
De naam van het spel en de ondertitel geven het al een beetje weg: het blijft nooit enkel bij één spelletje. In mijn recensie zet ik al uiteen waarom ik Keer op Keer van 999 Games een heel leuk dobbelspel vindt. Je werpt in het spel zwarte en witte dobbelstenen. Op de witte dobbelstenen staan kleuren en op de zwarte dobbelstenen staan getallen. Ook bevat elke dobbelsteen een zijde met een joker (waarbij je dus zelf kan kiezen welke kleur of welke waarde een dobbelsteen vertegenwoordigd). Nadat je geworpen hebt, kies je welke combinatie aan een witte en zwarte dobbelsteen je gebruikt. Met je worp kun je vakjes op je blad aankruisen. Indien je bijvoorbeeld geel en 4 werpt, mag je vier aangrenzende vakjes op je blad aankruisen. Nadat je geworpen hebt, mogen de andere spelers uit de resterende dobbelstenen kiezen.
Het doel van het spel is om zo snel mogelijk kolommen en groepen kleuren te vullen. Je verdient namelijk de meeste punten als je als eerste finisht. Als een andere speler daarna een kleur of kolom afmaakt, ontvangt hij of zij minder punten. Hierdoor is het spel al een stuk interactiever dan andere dobbelspellen. Je kan namelijk bij het kiezen van dobbelstenen de spelers na jou gaan dwarszitten. Zie je dat Christiaan bijna een kolom afmaakt, gun je hem uiteraard niet een bepaalde kleur of waarde en ga je juist die combinatie voor hem wegkapen. Desalniettemin is ook Keer op Keer een simpel en vlot spelletje en goed beginnerspel en vooral geschikt voor mensen die lekker efficiënt willen puzzelen met het plaatsen van kruisjes. Ook voor Keer op Keer zijn er voldoende uitbreidingen beschikbaar. Er is zelfs een deel 2 beschikbaar, waarbij je nog meer tactisch puzzelvermogen moet inzetten.
Animal Rescue
In Animal Rescue van Jumbo Games zet je een keer geen kruisjes, maar teken je schattige diertjes op je velletje papier. Het spel bevat grote stevige dobbelstenen in verschillende kleuren. Op elke zijde staat een diertje afgebeeld. De actieve speler werpt de dobbelstenen en kiest vervolgens een dobbelsteen uit om op zijn of haar scorevel in te kleuren. Met de klok mee kiezen de andere spelers nu uit de overgebleven dobbelstenen net zolang tot elke speler een diertje kan tekenen.
Het scorevel is verdeeld in meerdere verblijven voor dieren (de verschillende kleuren). Je kan een dier van een dobbelsteen slechts plaatsen op een verblijf in dezelfde kleur als de dobbelsteen. Indien je de blauwe dobbelsteen hebt gekozen met een hond kun je dus een hond tekenen in het blauwe verblijf. De witte dobbelstenen gelden als een kleur naar keuze. In bepaalde verblijven ontvang je bonuspunten voor bepaalde dieren. Honden en katten hebben bijvoorbeeld een voorkeur voor het gele verblijf. Je kan ook bonussen verdienen door dieren met elkaar te laten “paren”. Indien je twee dieren van dezelfde diersoort naast elkaar plaatst in een verblijf komt er een baby. Deze mag je vervolgens in het babyverblijf tekenen en hierdoor kun je, afhankelijk van de kleur, een extra dobbelsteen gebruiken deze ronde.
Animal Rescue is door de schattige vormgeving een zeer uitnodigend spel. Ook het tekeningen van simpele diertjes spreekt veel (beginnende) spelers al snel aan. Het spel zelf aardig simpel en aardig afhankelijk van geluk. Hierdoor is het de perfecte manier om de familie te introduceren aan de roll-and-writes. Mijn recensie kun je hier lezen.
Geniepig (inter)actief
Niet elk dobbelspel heeft veel interactie. Veel spellen zijn een solitaire puzzel die je toevallig in gezelschap van anderen speelt. Vaak komt de interactie erop neer dat de andere speler uit overgebleven dobbelstenen mag kiezen, maar er zijn ook dobbelspellen waarbij de interactie tussen spelers juist zeer belangrijk is. Zelfs zo belangrijk dat je andere spelers kan pesten met je worp. De volgende spellen zijn dat ook uitermate geschikt voor spelers die van een beetje gezonde competitie houden.
Wizard: het Dobbelspel
In het kaartspel Wizard moeten spelers in verschillende spelrondes voorspellen hoeveel slagen zij zullen winnen. In Wizard: het Dobbelspel, van Nederlands spelauteur Daan Kreek en uitgegeven door 999 Games, moeten spelers voorspellen wat zij met hun dobbelstenen zullen werpen. De uitgebreide review kun je hier lezen.
Op de dobbelstenen in Wizard staan verschillende kleuren afgebeeld. De actieve speler, de “ziener”, voorspelt als eerste hoeveel dobbelstenen er in een bepaalde kleur gegooid zullen worden. Vervolgens doen de andere spelers hun voorspelling. Zij kunnen veilig spelen en de voorspelling van de ziener volgen of afwijken van de voorspelling. Let goed op, elke voorspelling mag je maar één keer maken tijdens het spel! Heb je eerder al eens voorspelt dat er 4 gele dobbelstenen geworpen worden, kun je dat niet nogmaals voorspellen. Het verschil tussen de uiteindelijke worp en jouw voorspelling, levert minpunten op.
De ziener gooit de dobbelstenen en mag dobbelstenen apart leggen en een aantal keer opnieuw werpen om de uitkomst te beïnvloeden. Waarom is dit spel nou interactief? Doordat elke speler een specifieke voorspelling maar een enkele keer kan maken, kun je als actieve speler je tegenstanders dwarsbomen. Zie jij bijvoorbeeld dat Berber geen gele voorspellingen meer kan maken, dan ga je juist op de kleur inzetten. Nadat alle spelers hun voorspelling hebben gemaakt, mag de actieve speler voor het werpen van de dobbelstenen nog kiezen welke kleur de jokerzijde van de dobbelsteen deze ronde aanneemt. Heeft Rick een voorspelling gedaan dat er maar 1 blauwe dobbelsteen geworpen zal worden, is het natuurlijk extra leuk om de jokers blauw te maken in de hoop dat Rick lekker veel minpunten ontvangt! Tevens wisselt de rol van de actieve speler slechts als een van de niet-actieve spelers een voorspelling doet in een andere kleur dan de actieve speler. De volgende ziener is de speler die het meeste risico neemt!
Calavera
Calavera, van Tucker’s Fun Factory, is waarschijnlijk het meest venijnige dobbelspel op de Nederlandse markt. Calavera lijkt in beginsel een beetje op Yahtzee. Je mag tot driemaal toe de dobbelstenen werpen en ook dobbelstenen aan de kant leggen. Als je doodshoofden gooit, moet je die aan de kant leggen en als je drie of meer doodshoofden hebt gedobbeld, is je beurt voorbij zonder dat je kruisjes op je scoreblad mag zetten. Stop je echter op tijd dan mag je van een bepaalde kleur de hoeveelheid dobbelstenen in die kleur aankruisen op je blad. Rozen gelden hierbij als een joker.
Op het scoreblad staan vier rijen voor elke kleur. Hoe meer kruisjes je zet, hoe meer punten je verdient voor deze rij. Zet je echter teveel kruisjes dan kun je minpunten verdienen. Een rij kun je alleen maar afsluiten en veiligstellen door een specifieke hoeveelheid rozen te dobbelen tijdens jouw beurt. Een klassiek push-your-luck mechanisme wat op een hele elegante manier is uitgewerkt. In mijn review kun je mijn lof over dit spel lezen.
Wat maakt dit spel nou zo interactief en venijnig? Indien de actieve speler 1 of meer doodshoofden werpt, moeten de andere spelers mogelijk uit de overgebleven dobbelstenen (een kleur die niet door de actieve speler wordt gekozen) kiezen. Spelers moeten altijd iets kruizen indien mogelijk. Op deze wijze kun je proberen te dobbelen om een tegenstander een hak te zetten. Zie je dat Tamara bijna in de minpuntenzone zit in haar groene rij en deze nog niet heeft veiliggesteld, dan probeer je een doodshoofd en veel groene dobbelstenen te werpen om haar over het randje te duwen.
Dice Stars
In Dice Stars proberen spelers rijen en kolommen te maken met de som van dobbelstenen. Elke beurt pakt de actieve speler 1 tot en met 3 dobbelstenen blind uit de trekzak. Er zijn dobbelstenen in verschillende kleuren en sommige kleuren komen vaker voor dan andere kleuren. De getrokken dobbelstenen worden geworpen en open op tafel geplaatst. De actieve speler kiest nu of hij of zij elke dobbelsteen met een bepaalde waarde, kleur of alle dobbelstenen met een ster pakt. De speler zet kruisjes voor de hoeveelheid dobbelstenen en telt de optelsom van de ogen bij elkaar op en plaats ook deze op zijn of haar scorevel. Gebruik je bijvoorbeeld 3 blauwe dobbelstenen met de waardes 3, 3 en 5 dan zet je verticaal 2 kruisjes en het cijfer 11 op je scorevel. Uiteindelijk leveren die sommen punten op en niet de kruisjes. Bonuspunten kun je verdienen door sterren te pakken. Met sterren kun je voor sommige rijen de puntentelling verdubbelen. Heb je echter niet genoeg sterren in een rij waar je aan begonnen bent, dan ontvang je voor die rij maar 0 punten!
Wat maakt dit spel nou interactief? Nadat een speler heeft gekozen, blijven overige dobbelstenen blijven liggen voor de volgende speler. De uitzondering: als voor sterren wordt gekozen gaan de dobbelstenen in de aflegstapel terug in de zak en mag de volgende speler bepalen of ook alle andere dobbelstenen terug in de zak gaan. Door slim dobbelstenen te kiezen, kun je ervoor zorgen dat de speler na jou in een lastige positie terechtkomt doordat er nog weinig of juist teveel dobbelstenen van een bepaalde waarde of kleur over zijn. Ook kun je proberen om alle sterren weg te kapen voordat de andere speler een kans heeft.
Uitdagende bonuspunten
Hoewel dobbelspellen vaak vlotte spellen zijn met simpele regels, betekent dit niet dat deze spellen niet uitdagend kunnen zijn. In tegendeel zelfs. Sommige dobbelspellen zijn ook erg geschikt voor de experts of veelspelers. In de volgende dobbelspellen moet je de geworpen stenen tactisch inzetten om voldoende bonussen te verdienen. Vaak ben je in deze spellen bezig met het opzetten van een systeem om zoveel mogelijk punten te incasseren.
Clever
In mijn review noemde ik Clever al Qwixx (of een willekeurig ander dobbespel) aan de doping. In Clever van 999 Games werpt de actieve speler de vijf dobbelstenen driemaal. Na elke werp besluit deze speler welke dobbelsteen hij of zij wilt bewaren. Dobbelstenen met een lagere waarde dan de gekozen dobbelsteen worden echter opzij gelegd en hier kunnen de overige spelers uit kiezen. Na driemaal werpen heeft een speler dus maximaal 3 dobbelstenen bewaard die hij of zij mag aankruisen.
Elke kleur dobbelsteen komt overeen met een soort van minigame op het scorevel. Elke kleur scoort op een andere manier punten. Daarnaast zijn er ook uitbreidingen waar je op andere manier punten scoort en zijn er zelfs een tweede en derde deel van dit spel. Voldoende variatie!
Clever is keuzes maken. Geluk is aanwezig, maar vrijwel elke worp kun je benutten om punten te verdienen. Elke beurt mag je maar drie dobbelstenen kiezen om te plaatsen. Je moet je dus focussen op bepaalde kleuren. Ook vallen er veel bonussen te verdienen tijdens het spel die je kunnen helpen. Door veel kruisjes te zetten bij een bepaalde kleur, kun je als beloning kruisjes (of punten) bij andere kleuren zetten. Daarnaast krijg je meer punten voor de hoeveelheid “vossen” die je hebt verdient. Een erg strategisch dobbelspel. In mijn review ga ik uitgebreider op Clever in.
Brikks
Brikks, wederom van 999 Games, is het computerspel Tetris, maar dan in dobbelspelvorm. Elke ronde wordt er een dobbelsteen met een kleur geworpen en een vierzijdige dobbelsteen met nummers. De actieve speler mag eenmaal opnieuw dobbelen. De combinatie komt overeen met een Tetrisvormpje dat spelers allemaal op hun scorevel moeten tekenen.
In Brikks probeer je net als in het bekende computerspel zoveel mogelijk rijen te voltooien. In tegenstelling tot het computerspel verdwijnen de rijen echter niet. Net als bij Tetris verdien je meer punten als je vier rijen tegelijkertijd voltooid. Daarnaast verdien je bonussen als je blokken met de juiste kleur op de juiste vlakken plaatst en verdien je tevens bonuspunten voor rijen die bovenaan op je vel zijn getekend. Met bonussen kun je de vormpjes “draaien” om de vormpjes efficiënter te gebruiken.
Brikks is echt een puzzelspel. Je probeert de juiste vormpjes op de juiste plaats te zetten zonder jezelf te blokkeren. Interactie heeft het spel niet echt, maar je moet wel focussen op de bonuspunten!
Geven en Nemen
Net als in het leven zul je in dit spel moeten geven en nemen. In Geven en Nemen, ook van 999 Games, zit geen scorevel, maar zul je tijdens het spel zelf jouw scorevel gaan samenstellen met de kaarten. Op de verschillende kaarten staan verschillende opdrachten afgebeeld. Elk spelletje dat je speelt is hierdoor anders.
Tijdens je beurt mag je tot drie keer toe dobbelen en dobbelstenen apart houden. Je moet echter wel andere spelers de mogelijkheid bieden om opnieuw geworpen dobbelstenen af te kruisen. Let dus goed op en werp dobbelstenen niet lukraak opnieuw. De actieve speler mag nu dobbelstenen gebruiken om een van de opdrachten te voltooien. Echter moet je die opdracht tijdens je beurt volledig kunnen voltooien. De geworpen dobbelstenen kun je ook gebruiken om nieuwe opdrachtkaarten/bonuskaarten te pakken om zo nog meer punten of acties te scoren.
Een spel met heel veel mogelijkheden en tactieken en een echte aanrader voor de tactische dobbelaar! Lees meer over Geven en Nemen in de recensie!
Voor ieder wat speels!
Zoals je hierboven al kan lezen, is er qua dobbelspelen voor ieder wat speels. Het bovenstaande is slechts het topje van de ijsberg en er zijn nog genoeg andere roll-and-writes verkrijgbaar. Wellicht komt er zelfs wel een deel 2 van dit artikel! Zijn er bepaalde dobbelspellen waarover je meer wilt lezen? Stuur dan vooral een mailtje naar info[at]dicedaniel.nl
Hou onze website verder goed in de gaten voor andere leuke artikelen! Binnenkort verschijnt er ook een artikel over flip-and-writes. In deze spellen moet je niet dobbelen, maar draai je juist kaarten open! Ook in dat genre is er namelijk voor ieder wat speels!
