Na een woelige reis door de ruimte verschijnt een voor jou onbekende planeet aan de horizon. Systemen vallen uit. Je stort neer op een willekeurige plek op de planeet met slechts beperkte uitrusting. Je belangrijkste bondgenoot is kennis. Mogelijk kun je die kennis delen met vrienden die elders op de planeet zijn geland. Jouw voordeel? Jouw uitzicht, jouw Vantage.
Ontwikkeling
Ruim acht jaar heeft Jamey Stegmaier gewerkt aan Vantage. Jamey Stegmaier (Stonemaier Games) is bij velen bekend van spellen als Viticulture en Scythe, en als uitgever van Wingspan. Voor mij voelden Scythe en diens opvolger al als ware ontdekkingstochten en verhalende spellen. En dan doel ik niet op een vooraf uitgestippeld verhaal of een campagne, maar op spellen die door hun gameplay een verhaal vormen — door de belevenissen van de spelers. “Weet je nog, toen dit gebeurde en daarna dat!” Mede dankzij dat gevoel is Scythe mijn favoriete spel aller tijden.
Vantage geeft spelers bewust dat gevoel van ontdekking. Jamey Stegmaier heeft veel geschreven over de bewogen en complexe ontwikkeling van Scythe en is zeer open over zijn inspiratiebronnen. Zo haalde hij inspiratie uit spellen als Zelda: Breath of the Wild en talrijke videogame-RPG’s met keuzemogelijkheden. Zogeheten sandboxes, waarin je de speler vrijheid en vooral keuze geeft in wat zij doen en wat hun volgende stap is.
Spelverloop
Elke pot Vantage begint met het neerstorten van je ruimteschip, waarna je op een van de startlocaties terechtkomt. Deze locatie wordt willekeurig bepaald door het werpen van dobbelstenen. Het lot bepaalt ook je personage, missie en de vaardigheidsfiches waarmee je begint.
Eenmaal aangekomen op je locatie kun je genieten van het uitzicht. Elke speler bevindt zich namelijk op een plek die andere spelers niet kunnen zien en die je dus aan hen moet beschrijven.
Op de kaarten staat niet alleen een afbeelding en een beschrijving, maar ook de verschillende acties die je op die locatie kunt uitvoeren en in welke richtingen je je kunt verplaatsen. De acties corresponderen met bepaalde categorieën, waardoor je enigszins kunt inschatten welke kant een actie je mogelijk op stuurt. Elke actie heeft een eigen boek en als je een actie wilt uitvoeren, blader je in het juiste boek naar de juiste pagina om de actie uit te voeren en te lezen.
Acties hebben kosten, maar je hoeft hiervoor niet te betalen in de klassieke zin. De kosten zijn meer de inspanning die je moet leveren. Met ervaring wordt een actie goedkoper. Voor de resterende kosten werp je eenzelfde aantal dobbelstenen. Deze dobbelstenen kun je eventueel op kaarten in je eigen grid plaatsen; anders levert dit mogelijk een straf op in de vorm van verlies van levenskracht, tijd of moreel.
Tijdens het spel verzamel je ook kaarten om in je grid te plaatsen. Deze kaarten leveren extra acties of bonussen op.
Met de acties krijg je verschillende keuzes om het verhaal te vormen en jouw richting te bepalen. Je verzamelt tijdens het spel informatie om je doelen te behalen en krijgt mogelijk extra doelen, missies en queesten om te voltooien.
Oordeel
De naam Vantage is zeer toepasselijk. Jammer dat de Nederlandse taal geen vergelijkbaar woord kent met zoveel nuance. Vantage betekent namelijk niet alleen ‘uitkijk’, maar ook je positionering en perspectief, en het mogelijke voordeel dat je hebt door jouw informatie. Vantage is niet alleen de titel van het spel, maar ook een belangrijk spelmechanisme. Telkens baseer je je acties op een locatiekaart, dus op wat je op dat moment kunt zien — maar ook op basis van alles wat je tot dan toe weet. Denk aan de informatie die je tijdens het spel hebt opgedaan, van andere spelers hebt gehoord, maar ook op basis van jouw eerdere avonturen in deze prachtige en rijke wereld.
Vantage is een sandbox: hoewel je kunt falen als je al je leven, tijd of moreel verliest, kunnen individuele acties nooit mislukken. Een actie slaagt altijd, maar de uitkomst verschilt afhankelijk van jouw benadering. Het spel moedigt je daarom aan om te proberen en te experimenteren. Het daagt je uit om letterlijk en figuurlijk nieuwe paden te bewandelen en te ontdekken. De wereld van Vantage ligt letterlijk aan je voeten, met meer dan genoeg geheimen om te ontrafelen.
De gameplay kun je het best omschrijven als een ‘choose-your-own-adventure’ op steroïden. Ken je die boeken of videogames van vroeger? De speler kreeg keuzes, en op basis daarvan ging het verhaal een bepaalde richting op. Vantage is niet het eerste spel dat dit als uitgangspunt neemt, maar maakt van het mechanisme waarbij spelers telkens moeten kiezen een oneindig speelbaar avontuur, dat je steeds op andere manieren kunt beleven. In principe kan een speler op een locatie tijdens een potje Vantage slechts één van de beschikbare acties ondernemen. Dat zijn al veel verschillende mogelijkheden, die slechts een klein element van je pad vormen. Er zijn vele locaties, vele acties, talloze mogelijkheden en daarnaast nog verschillende personages, missies, queesten, minigames, voorwerpen en kaarten met unieke eigenschappen, acties en keuzes.
Vantage is een briljante sandbox waarin de speler veel kan beleven en ontdekken. Het is werkelijk een ontdekkingstocht in bordspelvorm, met meer dan genoeg om te ontdekken, te ervaren en te spelen.
