Review: Orichalcum (HOT Games)

Op 1 april 2023 (geen grap) organiseert de uitgever HOT Games samen met Spelkwartier Arnhem een Orichalcum-toernooi. Zien we jullie daar?

Een catastrofale ramp van mythische proporties bereikt Atlantis. Na een reeks van zondvloeden is dit eiland, de beschaving, technologie en waardevolle grondstoffen verdwenen onder de zee. 

Enkele tragische helden krijgen de goddelijke opdracht om eilanden te verkennen om een toepasselijk toevluchtsoord voor de Atlantiërs te vinden. Weet jij jouw hoofd boven water te houden? De overwinning komt niet zomaar aandrijven! 

Achtergrond

Mithril, adamantium, unobtainium en orichalcum. Allemaal (edel)metalen of materialen uit legendes, mythes of fictie. Orichalcum zou een waardevol en legendarisch metaal uit Atlantis zijn geweest. Het daadwerkelijk bestaan van Orichalcum is net als het bestaan van het legendarische eiland Atlantis vooralsnog onbewezen, maar het metaal is onlosmakend verbonden met het eiland. In de beschrijvingen van Plato van Atlantis wordt ook de tempel van Poseidon beschreven. Deze tempel zou versierd zijn met ivoor, orichalcum en andere edelmetalen. 

Orichalcum zou volgens bronnen uit de Griekse oudheid bijna net zo waardevol zijn geweest als goud. De meest voorkomende aannames zijn dat Orichalcum fictief is of mogelijk gedeeltelijk gebaseerd is op de werkelijkheid, maar dat eventuele vertalingen en vertellingen uiteindelijk een eigen leven zijn gaan leiden. Volgens sommige bronnen was het een sterk edelmetaal dat alleen in de bergen op het eiland Atlantis te vinden was, maar mogelijkerwijs was het ook een andere benaming of vertaling voor platinum of een metaallegering op basis van koper. Dat laatste is nog niet eens een gekke theorie, want het woord Orichalcum is afgeleid van het Griekse woord voor bergkoper. 

Dit mythische metaal hield, net als Atlantis, de sciencefiction en fantasy in de ban. Het metaal speelt een rol in veel verhalen – niet alleen verhalen over Atlantis. Orichalcum vormde ook (mede) de inspiratie voor andere fictieve metaallegeringen zoals mithril en adamantium die iedereen wellicht wel kent uit onder meer Lord of the Rings en Marvel Comics. Orichalcum (en Atlantis) speelt ook een belangrijke rol in het gelijknamige bordspel, in het Nederlands uitgegeven door HOT Games. In dit spel is de metaallegering een belangrijke grondstof die spelers naar de overwinning kunnen helpen. 

Doel

Orichalcum is een race naar de overwinning met een toegankelijke inspiratie van de principes van een 4X-spel. Wat is een 4X-game? 4X staat voorExplore (geleidelijk gaan spelers gaan de spelwereld ontdekken), Expand (door te bouwen breiden spelers hun spelwereld uit), Exploit (gedurende het spel verdienen spelers grondstoffen en andere voorwerpen); en Exterminate (spelers gaan vijanden verslaan). Civilization, Twilight Imperium en Eclipse zijn voorbeelden van 4X-games. Dit zijn langdurige en strategische spellen. Vaak duren deze spellen hele (mid)dagen en hebben spelers ontelbaar veel opties. 

Wees niet bang: Orichalcum is geen daadwerkelijke 4X-game, maar heeft wel vergelijkbare elementen in een familievriendelijk, behapbaar en gestroomlijnd jasje. Ideaal als familie- of vriendenspel waarin je net een stapje verder gaat dan Catan of Risk. Spelers gaan terreintegels plaatsen om hun eiland op te bouwen, bouwwerken en materialen bouwen voor overwinningspunten, grondstoffen (in de vorm van legers aan Hoplieten en het metaal Orichalcum) verzamelen, gunsten van goddelijke Titanen uitlokken en mythische monsters zoals de Minotaurus verslaan. Eerder noemde ik Orichalcum al een race: zodra een speler vijf overwinningspunten heeft, is het spel teneinde en heeft die speler onmiddellijk gewonnen. Spelers kunnen op drie manieren overwinningspunten verdienen: 1. medailles van Orichalcum smeden, 2. tempels bouwen en 3. titanen voor zich winnen. Om als snelste over de eindstreep te rennen, moet jouw eiland een geoliede machine zijn. En heel belangrijk: spelers kunnen niet de overwinning claimen als er nog onoverwonnen monsters aanwezig zijn op hun eiland. 

Spelopzet

Aan het begin van het spel krijgt iedere speler een persoonlijk spelersbordje met een uniek eiland. Dit spelersbordje is dubbelzijdig en bevat een simpelere en een uitdagendere kant om uit te kiezen. Iedere speler krijgt alvast een Hopliet (een kenmerkende meeple gebaseerd op de zwaarbewapende en in blauw gehulde infanteristen uit de legers van de Oud-Griekse stadsstaten), een klompje van het waardevolle Orichalcum en een startterrein met een kazerne en een mijn. In het midden van de tafel plaatsen de spelers een bordje waar actiekaarten worden geplaatst. Naast dit actiebord liggen drie gesloten stapels met de drie verschillende terreintegels (1, 2 of 3 velden). Op de actiekaarten worden de bijbehorende terreintegels geplaatst en op elke vulkaan wordt een monster uit de monsterzak getrokken. Veel bekende Griekse monster maken op deze manier hun (r)entree. Denk aan de machtige Minotaurus, Medusa met haar steengoede schoonheid, Siamese drieling Cerberus, de Hydra van Lerna en de koning in het land der blinden: de Cycloop. 

Naast het actiebord plaatsen spelers ook het bouwbord. Op dit bord wordt voor elke terreinsoort een gebouwtegel uit de gebouwzak getrokken. Naast het bouwbord liggen ook de stapel met overwinningspunten en de stapel met tempels. Al deze tegels passen perfect op, in en aan het bord en het bord staat duidelijk aangeven wat deze verschillende tegels tijdens het spel kosten om te bouwen voor een zeer helder en intuïtief spelverloop. De speler rechts van de startspeler krijgt een extra hopliet en spelers zijn klaar om te spelen. 

Spelverloop

Het bordspel Orichalcum heeft een helder en gestroomlijnd spelverloop en iedere beurt doorlopen spelers een aantal fases: 1. actiekaart pakken, 2. terreintegels plaatsen, 3. actie uitvoeren (optioneel) en 4. extra actie uitvoeren (wederom optioneel). Als slechts twee spelers opzoek zijn naar een vervanger voor Atlantis, moeten deze spelers na deze vier fases ook iedere beurt een actiekaart van het actiebord afleggen om te verzekeren dat de beschikbare acties en tegels voldoende afwisselen tijdens het spel. 

Actiekaarten kiezen en terreintegels plaatsen

Als eerste kiest een speler tijdens diens beurt een actiekaart van het actiebord. Voor sommige kaarten moeten spelers Hoplieten betalen en als een speler een kaart kiest, schuiven de overige kaarten naar links op het bord.  

Op de actiekaart staat een van de beschikbare acties afgebeeld en op deze kaart ligt tevens de terreintegel die deze speler tijdens diens beurt op diens eiland dient te plaatsen. 

De gekozen tegel moet worden geplaatst indien mogelijk en de tegel moet aangrenzend aan andere terreintegels worden geplaatst. Tijdens hun eerste beurt van het spel moeten spelers als eerste hun startterrein plaatsen op een van de beschikbare havens. Elke keer als een speler een haven afdekt met een tegel (zo ook in de eerste ronde) krijgt een speler een bonus (extra Hoplieten en/of Orichalcum). Elke keer als een speler een drie of meer velden van een dezelfde soort terrein als gebeid maakt, lokken ze een Titaan. Een Titaan geldt als overwinningspunt, maar levert ook bonussen op tijdens het uitvoeren van de acties. Deze Titanen kunnen spelers van elkaar stelen door nieuwe gebieden te plaatsen, maar ze mogen slechts 1 Titaan voor zich hebben tenzij ze een specifiek bouwwerk op hun eiland hebben geplaatst. 

Acties

Op de gekozen actiekaart staat 1 van 4 mogelijk acties. Aan het einde van de beurt kunnen spelers ook Orichalcum, Hoplieten of monsters ‘betalen’ voor een extra actie tijdens hun beurt. Spelers kunnen bijvoorbeeld mijnen, daarvoor krijgen ze voor iedere mijn op hun eiland 1 klompje Orichalcum. Door te rekruteren krijgen ze voor elke kazerne op hun eiland een Hopliet. Naast mijnen en rekruteren kunnen spelers ook aanvallen en bouwen. 

Door aan te vallen kunnen spelers monsters verslaan en vangen. Spelers vallen aan met de dobbelstenen en verslaan een monster als ze gelijk of hoger aan de waarde van het monster dobbelen. Doodshoofden op een dobbelsteen gelden als een directe overwinning. Om extra dobbelstenen in te zetten, dienen ze Hoplieten naar het gevecht sturen. Gevangen monsters leveren bonussen op. Als spelers een monster hebben verslagen en indien er nog monster op het eiland aanwezig zijn, mogen ze direct verder met hun monstermassamoord. Als een speler door het monster is verslagen, is de aanval gelijk ten einde, maar blijven aanwezigen Hoplieten bij het monster staan voor volgende poging. 

Met de bouwactie kunnen spelers een van de beschikbare bouwwerken kiezen. Gebouwen leveren bonussen op tijdens de rest het spel. Spelers kunnen nieuwe mijnen of kazernes bouwen voor meer grondstoffen, maar ook standbeelden voor goedkopere extra acties. Daarnaast zijn er nog een hoop andere gebouwen die je zelf mag ontdekken. Een bouwwerk moet op het aangegeven terrein worden gebouwd, maar mag niet naast een monster worden gebouwd. Door 5 klompjes Orichalcum in te leveren kunnen spelers een medaillon smeden en dat stukje metaal is een overwinningspunt waard. Tot slot kunnen spelers een tempel bouwen. Een tempel kan in beginsel enkel op vier verschillende velden terreinsoorten worden gebouwd. Bij bouwen geldt een onbezette vulkaan als een joker. 

Aa het einde van de ronde (nadat elke speler een beurt heeft gehad) worden de actiekaarten en gebouwen aangevuld en wordt de speler met de meeste Hoplieten de startspeler voor de volgende ronde. Dit gaat net zo lang door totdat een speler vijf overwinningspunten heeft gehaald en zichzelf mag kronen als de winnaar. 

Oordeel

Orichalcum is een gevarieerde en kleurrijke combinatie van verschillende spelelementen die zijn verzameld in een gestroomlijnd en intuïtieve spelervaring. De verschillende en heldere spelonderdelen zorgen voor een gebruiksvriendelijk en intuïtief spel. Op de verschillende borden, tegels en spelonderdelen staan spelregels met heldere afbeeldingen en symboliek weergegeven. Je weet hierdoor gelijk snel mogelijke bonussen en consequenties van ene keuze zijn. Daarnaast is het spel hierdoor ook eenvoudig op te zetten aangezien de spelopbouw zelfs voor spelers die nog onbekend zijn met het spel helder is.

Het spel combineert het plaatsen en verzamelen van tegels, een open draft van die eerder genoemde tegels en acties tezamen met een engine builder waarbij spelers hun acties optimaliseren en combineren om als eerste tot de overwinning te komen. Het spelverloop is simpel en overzichtelijk. Liefhebbers van, bijvoorbeeld, 4X-spellen zullen Orichalcum mogelijk een te simpele spelervaring vinden, maar dankzij de gestroomlijnde gameplay duurt dit spel niet lang en kan het ook veer deze spelers een luchtige spelervaring bieden. Er zijn maar een beperkte aantal regels, acties en tegels, maar hierdoor niet minder keuzes of mogelijkheden. Hierdoor is Orichalcum geschikt voor de minder ervaren speler, veelspelende spelfamilies en ook gevorderde spelers zullen meer dan genoeg voldoening uit dit spel halen. Doordat dit spel een race is, is het tot het einde spannend aangezien spelers elkaar proberen te dwarsbomen door titanen, actiekaarten of tegels voor elkaar weg te nemen. 

Wat denken anderen?

Toegankelijk tactisch en goddelijk goed. Orichalcum is de ideale game voor mensen die een keer een wat ingewikkelder spel aandurven.

Rick