Nadat zijn vader Gun faalt, is het aan Yu om China te beschermen tegen de overstromingen die de velden van het land bedreigen. Onder zoveel druk is het natuurlijk lastig om je hoofd boven water te houden. Lukt het jou om de Legacy of Yu hoog(tij) te houden of ebt zijn legende langzaam weg?
Chinese legende
Geïnspireerd door Ivo van der Grift, illustrator, kunstenaar, gesprekspartner en eigenaar van de door mij veelbezochte grafische boekenwinkel Studio Hoekhuis, heb ik eerder dit jaar Monkey King: Journey to the West gelezen, zoals dit verhaal is vertaald door Julia Lovell. Hoewel Ivo zelf met name grafische boeken leest en verkoopt, had hij dit boek aangeschaft en ik was al eerder geïnteresseerd in het verhaal en het lezen ervan. Het gevolg: ik kocht het boek zelf ook toen ik het tegenkwam in een lokale boekwinkel. Het boek is een vertaling van het klassieke Chinese verhaal geschreven door Wu Cheng’en en is een hervertelling van de legendarische pilgrimstocht van Xuangzang.
Journey to the West is een groots avontuur dat inspiratie put uit Taoïstische en Boeddhistische mythes, legendes en goden en tevens Chinese volksverhalen. Dit grootse avontuur volgt de Boeddhistische monnik Tang Sanzang (ook wel Tripitaka) die, in opdracht van de Chinese keizer Taizong (Tang Dynastie) na aanwijzing door de spirituele Guanyin, op pelgrimstocht gaat naar het westen om de heilige Boeddhistische soetras terug te halen. Tijdens de zoektocht wordt Tripitaka bijgestaan door een drakenprins die de vorm aanneemt van een nobel paard en tevens door een vreemd gezelschap aan discipelen: de ‘demonen’ Zhu Baije (Pigsy), Sha Wuijing (Sandy) en Sun Wukong (Monkey). Tijdens hun reis wordt het gezelschap meerdere malen op de proef gesteld.
Eigenlijk is Sun Wukong, de titulaire Monkey King, de spil van het verhaal. Monkey heeft een staf die zo lang en klein kan worden als hij zelf wilt (handig) en hij kan elk van zijn haren in een identieke kloon veranderen (ook handig). Tevens kan Monkey vrijwel elke gedaante aannemen die hij wilt (nog handiger), maar heeft hij moeite om zijn staart te verbloemen (minder handig). Deze onbetrouwbare doch emotioneel loyale en sluwe plaaggeest, vorst, godheid en krijger zorgt voor bijzonder veel ongein, lastige situaties (die hij altijd weer recht weet te trekken) en veel kopzorgen in de hemel. Monkey is een geweldig personage en Journey the West is snel een van mijn favoriete boeken geworden. Hoewel ik het verhaal zelf voor eerst dit jaar pas heb gelezen, was ik wel zeer bekend met elementen van het verhaal door culturele osmose en jij als lezer van deze blog wellicht ook. Journey to the West vormde namelijk de inspiratie voor veel verhalen en media waaronder zelfs Dragon Ball (Z).
Wat hebben Sun Wukong en Journey to the West (een verhaal geschreven tijdens de Ming Dynastie dat zich afspeelt tijdens de Tang Dynastie) nou eigenlijk te maken met het bordspel Legacy of Yu waarbij de speler in een campagne overstromingen en barbaren probeert te stoppen tijdens de Xia Dynastie? In beginsel eigenlijk niks, behalve dat de legende van Xuangzang een zeer bekend verhaal is uit China net als de legende van Yu the Great. De Chinese cultuur gaat al lang mee en als je ver in de geschiedenis terug kijkt, is er een grote rijkdom aan verhalen en legendes. Monkey King heeft mijn verdere interesse in deze legendes opgewekt en zo ook in deze legende van Yu the Great die de inspiratie vormt voor dit bordspel.
De legende van Yu the Great
Tijdens de heerschappij van de keizer Yao (Xia Dynastie) werden delen van het Chinese keizerrijk vaak bedreigd met desastreuze overstromingen. Het was hierdoor lastig om het land te bewerken en te gebruiken, waardoor verdere economische groei te lang uitbleef. Er moest wat gedaan worden tegen de overstromingen. Tegenwoordig associëren we Nederland vaak met controle over de dreiging van het water. We noemen Nederland in een adem met uiterwaarden, polders, bruggen, dijken, dammen, molens en gecombineerd in de drooglegging van gehele stukken grond die tezamen een hele nieuwe provincie vormen. Ongeveer 2000 jaar voor nul, en dus ver voor de associatie van waterwerken met Nederlanders, besloot keizer Yao om aan Gun de opdracht te geven om een oplossing te verzinnen tegen de overstromingen.
Na negen lange jaren was het Gun niet gelukt om de overstromingen te stoppen. Zijn dijken en dammen begaven het en het water wist keer op keer te winnen. Gun had gefaald en zijn zoon Yu erfde de blaam. Yu moest en zou de overstromingen stoppen. Yu werkte hard en verdiende het respect van de lokale bevolking en zijn arbeiders. Ook Yu had tegenslagen, maar het lukte Yu de overstromingen tegen te gaan door kanalen aan te leggen die het water niet tegen probeerde te houden, maar juist gecontroleerd hun vrije gang liet gaan. De troonopvolger van Yao genaamd Shun was zo onder de indruk van het werk van Yu dat hij hem tot koning benoemde en ook als koning was Yu een legende. Net als het gezelschap in Journey to the West laat Yu zich kenmerken doordat hij allerlei verschillende beproevingen wist te doorstaan.
In The Legacy of Yu stapt de speler in de schoenen van Yu the Great. De speler krijgt de opdracht om de overstromingen te stoppen. Om dat te doen gaat de speler onder tijdsdruk kanalen graven terwijl dier ondertussen wordt bedreigd, niet enkel de overstromingen, maar ook door aanvallen van barbaren. Spelers van Legacy of Yu volgen een verhaal geïnspireerd op Yu dat net als zijn verhaal vol zit met tegenslagen en beproevingen waar de spelers van zullen leren, waardoor ze mogelijk tijdens andere potjes een voordeel hebben. De speler zal net als Yu diens handen uit de mouwen moeten steken en hard moeten werken om diens opdracht te voltooien. Het spel is namelijk uitdagend, complex en thematisch. Spelers zullen dorpsbewoners moeten rekruteren als werkers en genoeg proviand en andere grondstoffen voorradig moeten hebben.
Doel en spelopzet
Legacy of Yu is een bordspel voor één enkele speler. Uiteraard kunnen meerdere spelers dit spel wel coöperatief spelen door gezamenlijk de beslissingen te nemen, maar ik noem het toch een solospel. In dit solospel gaat een speler een campagne spelen die bestaat uit verschillende speelsessies, waarbij deze speler tijdens iedere speelsessie nieuwe spelelementen ontdekt en het verhaal van Yu the Great en al zijn tegenslagen en successen doorloopt.
De campagne bestaat uit een verhalenboekje en een stapel met genummerde kaarten. Hoewel de inmiddels ingeburgerde spelterm ‘Legacy’ in de titel staat en de speler een campagne zal spelen, worden er geen permanente en onomkeerbare wijzigingen aangebracht aan het spel. Spelers zullen tijdens de campagne kaarten toevoegen aan hun spel(opzet) en ook kaarten terugleggen in de doos. Op deze manier wordt het spelverloop gevarieerd en uitgebreid, maar als de campagne is afgelopen, kunnen spelers Legacy of Yu weer ‘resetten’ en opnieuw beginnen. De stapel met genummerde kaarten is flink en er zijn een hoop verschillende combinaties en variaties mogelijk, waardoor verschillende campagnes verschillend kunnen verlopen. Het is niet dat een speler na een enkele campagne is ‘uitgespeeld’. Daarnaast is het verhaal een leuke bijkomstigheid, maar de reden dat je terugkeert naar Legacy of Yu is de uitdagende puzzel en vermakelijke gameplay.
Tijdens de campagne zul je nieuwe spelelementen vrijspelen, maar de spelopzet en spelverloop van ieder potje Legacy of Yu is in beginsel hetzelfde. De speler probeert door grondstoffen te verzamelen en werkers in te zetten 6 kanalen te graven voordat de overstroming de speler bereikt, 7 barbaren het spelbord hebben overgenomen of de speler geen dorpelingen meer in dienst heeft.
Om het spel klaar te zetten, plaatsen spelers het spelbord op tafel en plaatsen ze de speldoos met handige inzet met sorteerbakjes vol verschillende spelonderdelen in handbereik. Ze schudden de dorpelingkaarten en trekken 10 willekeurige kaarten om hier een aparte stapel mee te vormen onderaan het spelbord. Dit zijn de beschikbare dorpelingen. Boven het bord worden er 6 dorpelingen geplaatst en daarnaast 1 barbaar die van de geschudde barbaarkaartstapel wordt getrokken. Er worden zes kanaalkaarten op de rivier geplaatst en vier hutkaarten op het veld. De verschillende kleuren huisjes worden op de juiste plekken geplaatst. De vloedgolf wordt helemaal links op het spelbord geplaatst en de rode schuit op de linker kanaalkaart.
Spelverloop
In beginsel (afhankelijk van de nieuwe spelelementen die spelers tijdens de campagne hebben vrijgespeeld) verloopt ieder spel als volgt: 1. Oogst, 2. Acties, 3. Terugkeer van de schuit (indien relevant), 4. Aanval van de barbaren en 5. Verversen van de kaarten.
Oogst
Tijdens de oogst ontvangen spelers kaarten en nieuwe grondstoffen. Aan het begin van het spel ontvangen zij enkel wat met het oogstsymbool is aangegeven op het spelbord, maar door het spelen van kaarten, bouwen van boerderijen, buitenposten en hutten ontvangen spelers mogelijk andere bonussen.
Hierbij is het gelijk goed om te vermelden dat Legacy of Yu, net als andere spellen van uitgever Garphill Games zoals Architecten van het Westelijk Koninkrijk, bijzonder veel heldere symboliek bevat op de verschillende spelonderdelen zoals het spelbord die spelers helpen en herinneren aan verschillende (inter)acties tijdens het spel.
Legacy of Yu bevat verschillende werkers en grondstoffen. De werkers hebben allemaal een eigen kleur en eigen rol, maar tijdens het spelverloop zullen deze rolverdelingen vervagen. Deze werkers doen ervaring op en kunnen hierdoor een breder takenpakket vervullen. De verschillende grondstoffen zijn onder meer hout en klei, die uiteraard belangrijk waren voor de bouw, maar ook proviand en kaurischelpen. Die laatste valt wellicht op, maar heeft een duidelijke thematische link. Deze kaurischelpen zouden namelijk in het oude China zijn gebruikt als handelsmiddel en valuta: de belangrijkste grondstof op aarde…
Acties
Nadat spelers hebben geoogst zijn zij klaar om acties te verrichten met hun verworven grondstoffen en werkers. Spelers hebben een grote vrijheid aan keuze en mogen acties verrichten in een volgorde naar blieven. Spelers kunnen nieuwe dorpelingen rekruteren door proviand af te leggen, aan het kanaal bouwen door de aangegeven werkers en kaurischelpen af te leggen, handelen door grondstoffen en kaurischelpen uit te wisselen, boerderijen, buitenposten of hutten bouwen door de juiste grondstoffen en werkers af te leggen, werkers plaatsen op velden voor bonussen, barbaren verslaan of kaarten te spelen.
Kaarten kunnen op verschillende manieren worden ingezet. Kaarten kunnen worden uitgeput voor een bonus (werker of grondstof), worden afgelegd voor een extra bonus (maar de speler is deze kaart nu wel kwijt) of deze kaart kan onder het bord worden gestoken (als er plek is) voor een doorlopende bonus. Elke kaart bevat ook voedsel en hier worden later in de campagne verschillende spelmechanismes aan gekoppeld.
Alle acties zijn grotendeels met elkaar verweven en door de acties goed te plannen, kunnen spelers kettingreacties veroorzaken. Door de juiste kaart uit te putten of af te leggen, spelen de mogelijk grondstoffen en werkers vrij waarmee ze een hut kunnen bouwen. Door de hut te plaatsen krijgen ze mogelijk een bonus die ze in kunnen zetten om een werker vrij te spelen, die weer samen met andere werkers een barbaar aan kan vallen, waardoor ze kaurischelpen vrij spelen om aan het kanaal te bouwen. Doordat spelers aan het kanaal bouwen, spelen ze nieuwe locaties vrij om te bouwen. Door hutten te bouwen spelen ze juist weer nieuwe locaties vrij waar ze kaarten kunnen plaatsen voor doorlopende bonussen, met boerderijen verdienen spelers meer tijdens de oogst en met buitenposten hoeven de werkers minder kleur te bekennen.
Met bepaalde acties en kaarten wordt soms verwezen naar het verhaalboekje. Spelers bladeren naar het aangegeven nummer, lezen het bijbehorende deel van het verhaal en volgen de instructies op. Op deze manier verandert het spel terwijl je nog aan het spelen bent.
Schuit, aanvallen en verversen
Nadat een speler alle gewenste en mogelijke acties heeft verricht, is het tijd om de ronde af te ronden. Als een speler een kanaal heeft gebouwd en de bijbehorende kanaalkaart heeft weggenomen van het bord, wordt de schuit op de volgende kanaalkaart geplaatst.
Het is nu tijd dat de barbaren aanvallen. Alle barbaren die boven het spelbord liggen, vallen aan. Spelers kunnen aanvallen afwenden door de aangeven grondstoffen of werkers af te leggen, maar de barbaar blijft wel liggen. Als een speler een aanval niet kan afwenden, moeten ze kaarten afleggen. Auw! Er worden hierna nieuwe barbaren en dorpelingen geplaatst.
Speleinde en oordeel
Als een speler tijdens het spel de beschikbare dorpelingkaarten die zijn uitgeput moet schudden, wordt de vloedgolf vooruit gezet op het spelbord. Bereikt de vloedgolf een kanaalkaart (oftewel een plek waar nog geen kanaal is gegraven) dan hebben spelers verloren. Elke keer dat barbaren aanvallen en spelers de aanval niet kunnen afwenden, moet een speler kaarten afleggen en neemt de kans toe dat de kaarten moeten worden geschud. Als een speler geen kaarten meer heeft, is het spel ook verloren. Ook als er 7 barbaren boven het bord liggen is het spel voorbij. Spelers dienen zich daarom ook goed te focussen om alle verschillende ballen in de lucht te houden en dat is nog best wel uitdagend. Ze dienen namelijk voldoende grondstoffen te verzamelen om te kunnen bouwen, maar tegelijkertijd dienen ze ook hun motortje op gang te zetten om later in het spel meer bonussen in te kunnen zetten en dat alles terwijl de barbaren dreigen en spelers daar hun kostbare werkers aan verliezen…
Iedere keer als je een spel hebt gewonnen trek je een kaart van de overwinningstapel die je in het vervolg opzadelt met nieuwe uitdagingen. Yu the Great verdiende zijn titel dan ook niet, omdat de overstroming een aangenaam beekje was… Elke keer als je verliest trek je juist een kaart van de verliesstapel en krijg je wat meer hulp. Yu leerde namelijk van de fouten van zijn vader Gun en ook van zijn eigen falen, om het tot een succes te schoppen. Zodra een speler 7 keer heeft gewonnen of 7 keer heeft verloren, is de campagne teneinde. Tijdens de campagne zal de speler net als Yu worden geconfronteerd met meerdere tegenslagen en beproevingen.
Legacy of Yu is een heerlijk thematisch bordspel. Het is omvangrijk en combineert verschillende spelmechanismes en kenmerken in een zeer elegante bundel. De samenloop aan verschillende acties en keuzes zorgt voor een ontzettend intrigerend, uitdagend en strak spelverloop. Door de campagne en de verschillende spelelementen die je kunt ontdekken en vrijspelen is het spel gevarieerd en wil je de campagne graag verder spelen en na het uitspelen van een campagne wil je graag kennis maken met alles wat je hebt gemist. Door de uitdaging van de ‘puzzel’ wil je graag winnen. Hierdoor is Legacy of Yu een aanrader en mogelijk wel mijn favoriete solospel.
