Het verhaal van onze helden speelt zich af op het eilanden van Azuhl gelegen in een ouwenoude wereld geregeerd door het machtige Drakorean keizerrijk. Hoe lang het keizerrijk al aan de macht is, kan niemand exact zeggen, maar door de jaren heen wisten zij – door militaire macht en magie – het overgrote deel van de wereld te veroveren. De eilanden van Azuhl zijn echter lang genegeerd door de vele keizers, waardoor verschillende stammen aan fantasierassen hun toevluchtsoord op dit eiland vonden. Als conclusie van een tragisch complot werd de enige zoon van de keizer en tevens kroonprins omgelegd. De keizer – in zijn rouw – besloot met duistere magie zijn zoon weer tot leven te wekken. De onsterfelijke prins besteeg de troon als keizer “Aezher de Onsterfelijke”.
De oorspronkelijke goden werden letterlijk en figuurlijk door de jaloerse, kwade en krankzinnige keizer verdreven uit de wereld en de keizer kroonde zichzelf als god en als laatste keizer. Door de afwezigheid van de oude goden had de Chaos vrij spel. Duisternis viel over de wereld en monsterlijke wezens, ondoden en demonen verschenen ter aarde door een scheur tussen de werelden. In een daad van wanhoop voerde de laatste keizer een duister ritueel uit om de Chaos te verdrijven en het portaal te sluiten. Door het ritueel verdween leven uit het vasteland en de oceanen bevroren. Enkel Azuhl bleef ‘ongeschonden’. Overblijfselen van het keizerrijk en de hordes van Chaos proberen Azuhl te veroveren. De oorspronkelijke stammen van de eilanden hebben, noodgedwongen, de handen ineengeslagen en vormen een rebellie tegen het keizerrijk en verdediging tegen de Chaos. Lukt het spelers om de oude goden op te roepen en de Azuhl te bevrijden van de kwaadaardige bezetters?
Wat zijn 4X-games?
Uprising: the Curse of the Last Emperor is een reusachtig en geweldige coöperatieve uitdaging voor 1 tot en met 4 spelers. In deze coöperatieve 4X-game nemen de spelers ieder de rol aan van een van de rebellerende stammen van Azuhl en proberen zij het keizerrijk te verdrijven en Chaos uit te bannen. De eerste vraag die wellicht in je opkomt: wat is een 4X-game? 4X staat voor het volgende:
- Explore: spelers gaan de spelwereld geleidelijk ontdekken door troepen erop uit te sturen;
- Expand: door nederzettingen en troepen te plaatsen nemen spelers en de vijanden controle over het spelbord;
- Exploit: gedurende het spel verdienen spelers grondstoffen, vaardigheden en voorwerpen om in hun voordeel te benutten; en
- Exterminate: met hun troepen kunnen spelers vijanden aanvallen en uitroeien.
Voorbeelden van 4X-games zijn Twilight Imperium, Eclipse en Scythe. Mestaal zijn dit complexere spellen met een langere speelduur. Vaak zijn deze spellen uiterst competitief en interactief. Spelers gaan constant met elkaar te confrontatie aan om de overwinning te behalen. Door de spelduur zal leiderschap van het spel vaak tussen spelers wisselen, waardoor deze spellen gevoelsmatig veel minder lang duren dan de daadwerkelijk vestreken tijd. Hoe vertaalt het voorgaande zich is een coöperatief spel? Nou, voor Uprising is dit niet anders niet anders. Ondanks de lange zit, is dit spel voortdurend innemend. Ontbreekt het competitieve en interactieve van een reguliere 4X niet? Nee, Uprising weet perfect en elegant het gevoel en de spelmechanismes van 4X-games te verwerken in een uitdagend coöperatief spel.
Spelopzet
Aan het begin van het spel kiezen spelers een van de asymmetrische stammen. Elke stam heeft eigen unieke strijders en speciale eigenschappen. Elke stam heeft tevens twee helden waaruit spelers kunnen kiezen. Ook elke held heeft specifieke eigenschappen en unieke krachten. Afhankelijk van de moeilijkheidsgraad en gekozen spelduur worden er een aantal gebeurteniskaarten per hoofdstuk op het spelbord geplaatst en wordt er een stapel samengesteld met unieke vijanden voor het keizerrijk (de Legions) en Chaos (de Hordes). Het speelveld wordt samengesteld uit hexagonale tegels en spelers plaatsen hun nederzettingen en held op het speelbord. Voor het keizerrijk worden er een aantal garnizoenen geplaatst (vertegenwoordigd door prachtige pagoda-achtige kasteeltjes met verschillende verdiepingen) en voor Chaos worden er vloeken en skeletten op het bord geplaatst. De figuren voor de helden, troepen, Legions, Hordes, skeletten en vloeken zijn overigens prachtige en kleurrijke standees gemaakt van acryl. Deze figuren zullen langzaam het speelveld vullen wat een prachtig gezicht op tafel oplevert.
Spelverloop: bouwen bouwen bouwen
Het spel wordt gespeeld in een aantal hoofdstukken die bestaan uit verschillende fases. Vooropgesteld: Uprising is een complex spel met veel regels en met name kleine regeltjes. Om een idee te geven: het regelboek van het basisspel bestaat uit meer dan 50 pagina’s. De omvang van de spelregels, de uitgebreide fases van elk hoofdstuk en de vele spelonderdelen zijn wellicht overweldigend de eerste keer dat je doos openmaakt. Laat dit je niet afschrikken. Zoals ik al beschreef is Uprising een zeer elegant spel en gestroomlijnd en helder qua opzet en spelverloop. De handleiding is duidelijk opgesteld en leest soms meer als een kort wetboek of naslagwerk dan spelregels. Het voorgaande is een een compliment van deze ex-advocaat. Ik heb genoten van de spelregels. De spelregels zijn gestructureerd opgezet, compleet en duidelijk. De inhoudsopgave en index zijn een welkome toevoeging en zijn een voorbeeld voor andere complexe spellen. Ook het spel uitleggen gaat eenvoudig. Je hoeft niet elk detail aan nieuwe spelers uit te leggen, maar je kan de spelers gaandeweg het spel meenemen in de verschillende regels en het verloop van de verschillende fases.
Het spel blijft – uiteraard – ondanks deze spelregels complex. Ik zal om die reden geen uitgebreide omschrijving geven van iedere handeling die je in het spel kan doen, maar ik probeer vooral een indruk te geven. Grofweg verloopt het spel als volgt. Spelers handelen de nieuwe gebeurtenissen van het hoofdtuk af, waardoor ook nieuwe vijanden ten tonele verschijnen. Vervolgens kunnen spelers troepen stationeren op hun nederzettingen en deze nederzettingen versterken met muren en torens. Om voor het voorgaande te betalen, moeten spelers grondstoffen (zout, buit of voedsel) inzetten. Na deze bouwfase kunnen spelers acties ondernemen om de 4X naam waar te maken en nadat spelers hun acties hebben uitgeput, zijn de vijanden aan zet.
Van het bovenstaande is de actiefase de omvangrijkste fase. In beginsel krijgt elke speler 8 actiepunten om in te zetten. Spelers voeren deze acties om de beurt uit, maar sommige acties kunnen gecombineerd worden in een enkele beurt. Spelers kunnen tijdens hun beurt onder meer hun held verplaatsen, gesloten tegels ontdekken, troepen verplaatsen, voorwerpen kopen of queesten voltooien. Door tegels te ontdekken kunnen spelers nieuw terrein vrijspelen waar mogelijk vijanden of beloningen verborgen zijn of waar spelers mogelijk terrein kunnen winnen om nieuwe nederzettingen te bouwen. Als troepen van spelers vijanden tegen het lijf lopen of als een speler queesten wilt voltooien, mogen de spelers lekker gaan dobbelen met veel (heel veel) kleurrijke dobbelstenen en dan kan de lol en spanning echt beginnen!
Dobbelen of je leven er vanaf hangt
Gevechten of queesten worden afgehandeld met een dobbelworp (of het veelvoud daarvan). Elke held heeft een bepaalde set aan eigenschappen (die spelers ook kunnen verbeteren) die overeenkomt met een hoeveelheid aan specifieke gekleurde dobbelstenen. Deze dobbelstenen moet een speler werpen om een quest te verslaan. Elke quest geeft weer welke en hoeveel symbolen een speler moet werpen om deze taak succesvol te volbrengen. Elke kleur dobbelsteen heeft een verschillende distributie aan symbolen. Door deze opdrachten te voltooien kunnen spelers bonussen of punten vrijspelen, maar falen kan een hoop narigheid teweegbrengen…
Gevechten verlopen vergelijkbaar. Zodra troepen van een speler vijandig gebied bereiken (of andersom), begint een gevecht. Voor een vijand staat (per hoeveelheid troepen of bedreigingslevel) aangegeven wat deze vijand dobbelt tijdens de specifieke fases van een gevecht. De verschillende troepen van een speler geven de speler toegang tot specifieke dobbelstenen. Met doodshoofdjes wordt schade toegebracht, met schilden wordt schade voorkomen en met bliksemschichten worden effecten geactiveerd. Door vijanden te verslaan kunnen spelers broodnodige overwinningspunten verdienen.
Met speciale eigenschappen hebben spelers invloed op welke dobbelstenen ze kunnen inzetten en kunnen ze ook worpen van zichzelf en de tegenstanders beïnvloeden. Met name de keuze welke dobbelstenen (of welke troepen of zelfs speler) het geschiktst zijn om bepaalde taken en gevechten aan te gaan, brengt een zeer leuk en spannend dilemma met zich mee. De dobbelstenen zijn een noodzakelijk element van geluk waardoor spelers tijdens het spel op het puntje van hun stoel zitten.
Verder spelverloop: de slechteriken slaan toe
Nadat spelers hun acties hebben genomen, zijn de slechteriken aan de beurt. Op volgorde van initiatiefwaarde verplaatsen vijanden zich over spelbord naar hun doel. De Hordes van Chaos verplaatsen zich naar de hoofdstad van het keizerrijk. Onderweg laten ze vloeken achter en vallen ze mogelijk spelers en/of legers van het keizerrijk aan. De Legions verplaatsen zich richting hun doel en vallen net als Hordes mogelijk spelers en/of troepen van Chaos aan. De slechteriken kunnen ook met elkaar in gevecht raken. Nu denk je wellicht aan die scene uit Godzilla waarbij de wetenschappers de grote monsters met elkaar laten vechten, maar dat is in dit spel niet altijd de beste uitkomst. Ook als de slechteriken elkaar aanvallen, kunnen ze overwinningspunten verdienen.
Nadat de slechteriken de spelers en de andere baddies een kopje kleiner hebben gemaakt, produceren spelers nieuwe grondstoffen op basis van hun nederzettingen en krijgen de spelers en slechteriken overwinningspunten op basis van hun aanwezigheid op het speelveld. Daarna maken spelers zich klaar voor de volgende ronde of volgt de finale puntentelling. De spelers winnen als iedere individuele speler meer punten heeft gehaald dan beide slechteriken en anders verliezen de spelers gezamenlijk. De spelers dienen – om overwinningspunten te behalen en zichzelf te beschermen – de confrontatie met de vijanden aan te gaan. Hierdoor voelt het spel net zo competitief en interactief als een 4X-game.
Eindoordeel
Uprising is spannend tot het einde. Het spel is enorm uitdagend en gewoonweg een geweldig spel. Misschien wel een van de betere spellen die ik ooit heb gespeeld. Ondanks dat het spel enorm uitdagend en zelfs moeilijk is, voelt het spel niet oneerlijk aan. Geen enkel moment hebben wij het gevoel gehad dat spel ons dusdanig tegenwerkte dat wij niet meer konden winnen. Tegenslagen werden vaak veroorzaakt door ons eigen handelen en onze eigen fouten. In ons eerste potje verloren we met slechts twee (!) punten verschil. Al gelijk na het eerste potje werd de volgende vraag gesteld: “wanneer gaan weer op avontuur?” Een avontuur is de perfecte beschrijving van het spel. Uprising is enorm thematisch en verhalen vormen zich langzaam tijdens het spelen van het spel. Niet omdat het spel campagnes met lange teksten van een schrijver bevat (al zijn die wel online te vinden!), maar omdat spelers zelf een verhaal vormen met hun spelervaring.
Door de verschillende (combinaties aan) stammen, gebeurteniskaarten, voorwerpen, vijanden, terreintegels en zelfs uitbreidingen (die ik in een losse review zal behandelen) bevat het spel enorm veel variatie waardoor verschillende potjes niet snel hetzelfde zullen verlopen. Het spelmateriaal en de artwork is prachtig. Een aanrader voor alle expert bordspelers!
