Wat is jouw favoriete boek? In Illiterati worden je favoriete boeken bedreigd met verbranding, waterschade en andere nare eindes en dan heb ik het niet over de eindes die Stephen King vaak schrijft… Weet jij jouw favoriete boek te redden?
Doel
In het spel Illiterati werken spelers samen, in de rol van onbevreesde bibliothecarissen, om de wereld te behoeden van ongeletterdheid en lezen eindelijk eens leuk te maken. Grapje! Lezen hoeven we namelijk niet leuk te maken, want lezen is al hartstikke leuk! Spelers moeten overigens de wereld nog wel behoeden tegen ongeletterdheid want, de Illiterati, een geheimzinnig genootschap dat een hekel heeft aan boeken, vind lezen namelijk wel stom en probeert vanwege allerlei duistere redenen mensen analfabeet te maken door boeken te vernietigen.
Om de Illiterati te verslaan gaan spelers letters verzamelen om de juiste woorden te maken om vervolgens boeken in te binden. Als iedere speler genoeg boeken heeft ingebonden, begint het laatste hoofdstuk. Terwijl spelers letters gaan verzamelen en woorden maken strijden ze niet enkel tegen de Illiterati (kaarten met nare effecten aan het einde van iedere ronde) maar ook tegen de klok.
Spelopzet
Aan het begin van het spel worden alle letters (houten tegels) in een van de twee prachtige trekzakken gedaan. Er zijn verschillende klinkers en medeklinkers, jokers en sommige tegels hebben een specifieke kleur (symbool) om juist meerdere kleuren (symbolen). Spelers schudden de twee verschillende stapels met boekenkaarten (rode en blauwe) en ook de stapel met Illiterati-kaarten. Elke speler krijgt alvast 5 letters uit de trekzak, een overzichtskaartje en een rood boek. Spelers plaatsen een bepaalde hoeveelheid tegels in het midden van de tafel om de bibliotheek te vormen. De bibliotheek is een soort centrale voorraad van letters, maar er mogen niet teveel letters in de bibliotheek overblijven aan het einde van de ronde. Ook zandloper, trekzak en verbande lettertegel worden in het midden van de tafel geplaatst en spelers zijn klaar om te spelen.
Spelverloop
In dit real time spel moeten spelers letters vormen en boeken binden. Tijdens het spel moeten spelers afhankelijk van de moeilijkheidsgraad een aantal boeken binden. In regulier spel moet iedere speler een rood en een blauw boek zien te binden en als iedere speler dat is gelukt, breekt het laatste hoofdstuk aan. Ieder boek geeft de voorwaarde aan die de speler moet vervullen om het boek te kunnen binden. Om boeken te binden moeten spelers specifieke woorden maken, vaak met bepaalde hoeveelheid letters of bepaalde hoeveelheid woorden en letters in specifieke kleuren gebruiken.
Op de rode boeken staat bijvoorbeeld een categorie, een minimum hoeveelheid letters en bepaalde hoeveelheid specifieke kleuren. Als een spelers an het einde van een ronde aan de voorwaarde heeft voldoen en er geen letter is verbrand die ronde dan heeft deze speler diens boek weten te binden.
Iedere ronde verloopt in een aantal stappen. Spelers trekken een hoeveelheid letters uit de zak. Vervolgens begint de timer van 3 minuten te lopen en proberen spelers woorden te maken, mogelijk worden letters verbrand als spelers teveel letters over hadden, onjuiste woorden hebben gemaakt of teveel woorden voor zich hebben liggen. Als er geen letters zijn verbrand en een speler aan de voorwaarden van diens boek voldoet, wordt er een boek ingebonden en aan het einde van de ronde valt de Illiterati aan.
Nadat de zandloper en letters zijn omgedraaid kunnen de spelers met elkaar overleggen en letters met elkaar ruilen. Het doel: woorden maken en overleven. Spelers hoeven niet perse woorden te maken die overkomen met hun boek, maar dat is uiteraard wel handig als ze het spel willen winnen. Als de zandloper leeggelopen is, mogen spelers niet meer met letters husselen. Alle ongebruikte letters en onjuiste woorden verdwijnen naar de bieb en als het limiet van de bieb is overschreden wordt er een letter verbrand. Teveel verbrande letters? Dan hebben de spelers verloren.
Aan het einde van de ronde trek je een illiterati kaart. Elke kaart heeft een bijzonder negatief effect en als de kaarten van een bepaalde schurk meerdere malen trekt, dan moet je al diens effecten uitvoeren. Door effecten moet je vaak letters of woorden afleggen. In het laatste hoofdstuk (als alle spelers genoeg boeken hebben ingebonden) wordt een laatste boek getrokken en moeten spelers aan de voorwaarden op de rechterkant van het boek voldoen. Iedere speler dient de voorwaarden van het laatste hoofdstuk te vervullen in dezelfde ronde.
Oordeel
Illiterati is een bijzonder leuk en verfrissend woordspel met een zeer speels thema en ook een zeer speels karakter. Het spel heeft, in tegenstelling tot veel andere woordspellen, erg veel persoonlijkheid en hoge productiewaarden. Het spel biedt een leuke en bijzondere coöperatieve uitdaging waarbij spelers door verfrissende opdrachten onder tijdsdruk woorden proberen te maken. Spelers zullen over tafel gillen met het verzoek om bepaalde letters en zullen met elkaar mee moeten denken om bepaalde woorden te kunnen vormen.
Door de tijdsdruk kan niet een enkele speler de ‘baas’ spelen zoals bij veel coöperatieve spellen waarbij de spelers mogen communiceren wel vaak het geval is. Hierdoor is iedereen daadwerkelijk aan het spelen en puzzelen. Illiterati is ondanks het vrolijke thema (ondanks dat de slechteriken boeken aan het verbranden zijn) onverbiddelijk. Het spel is oprecht uitdagend, maar daardoor wel een daadwerkelijke uitdaging die je wilt trotseren. Soms hebben spelers pech als ze enkel nutteloze letters uit de zak trekken, maar spelers kunnen de regel hanteren dat ze eenmalig tijdens een ronde letters kunnen wisselen met de zak. Spelers kunnen van Illiterati ook een partyspel element geven door extra eigenaardige effecten toe te voegen aan de kaarten van de slechteriken waardoor spelers minder met elkaar kunnen communiceren of zelfs hun duimen niet meer mogen gebruiken.
Al met al is Illiterati een zeer aantrekkelijk spel: het is fraai vormgegeven, het is uniek, geschikt voor zowel jong en oud en het geeft een bijzondere draai aan zowel woordspellen als coöperatieve spellen. Ongeacht je geletterdheid een mooi epiloog voor een fantastische spellenavond!
