Een aantal jaren geleden – voordat Board Games Stats als app beschikbaar was en voordat ik wist dat journaling überhaupt een concept was – besloten mijn partner en ik om een boekje bij te houden met onze spelsessies. Dit begon overigens tijdens een kerstvakantie, toen wij tijdens een Tweede Kerstdag eens geen familieverplichtingen hadden. We daagden onszelf uit om die dag zoveel mogelijk verschillende spellen te spelen. We hadden een doel gesteld en besloten dat de verliezer van een spelletje een tekening moest maken. Dat was de geboorte van ons spellenboekje dat op een gegeven momenten zelfs berucht was bij onze vrienden. Mensen houden op verschillende manieren hun speelse activiteiten bij – zoals bijvoorbeeld via het genoemde Board Game Stats. Benki Games – uitgever van onder andere Pizzachef – geeft spelers de mogelijkheid met hun spellenreis logboek.
Journaling
Een dagboek bijhouden doen mensen al eeuwen. Veel oude verhalen en Bijbelse geschriften zijn dagboeken en zelfs vele grottekeningen zijn letterlijk dagboeken. Een dagboek bijhouden klinkt misschien een beetje knullig. Als we in ouderwetse stereotyperingen denken is het iets wat je zus doet. Een roze boekje van de Bruna met een krakkemikkig sleuteltje waarin ze bijhoudt met welke jongens uit de brugklas ze wilt zoenen en het tieneronrecht dat haar allemaal is aangedaan. Je kent het concept vast wel van de vele ouderwetse sitcoms en familiefilms waar het vaker dan niet een belangrijk verhaalpunt vormt.
Een dagboek klinkt dus niet per se hip, maar geef de hobby een hippe Engelse naam (zoals journaling) en de deuren naar een nieuw publiek gaan open. Ik was bekend met een dagboek, maar niet met de wereld van journaling. Journaling voelt als meer dan alleen een dagboek bijhouden: het is een hobby op zich geworden. Met stickers, tabjes, verschillende kleuren pennen en verzin het maar wat voor een benodigdheden je ook maar kunt bedenken, waarmee mensen van alles bijhouden in een boekje. Bijvoorbeeld hun hobbyreis…
Veel mensen vinden het leuk om de progressie van hun hobby bij te houden. Neem als voorbeeld boekenwurmen. Via Goodreads hou ik bij welke boeken ik in een jaar heb gelezen en kan ik mijn gelezen boeken beoordelen. Via deze app kan ik bijhouden wat andere belezen vrienden allemaal lezen. Een soort digitaal boekenclubje. Ik ken genoeg mensen die hun gelezen boeken bijhouden in een persoonlijk dagboek. Ze schrijven een korte samenvatting en/of recensie. Geven een oordeel in een persoonlijk puntensysteem. Ze houden dit bij met custom stickers en andere attributen.
Vaak zijn deze boekjes persoonlijk, kleurrijk en het geeft nog meer motivatie om het beste uit je hobby te halen. Ik vind lezen bijzonder leuk, maar soms is het makkelijker om op de bank te ploffen en een aflevering van een domme realityserie te kijken dan om een boek open te slaan. In Goodreads heb ik een persoonlijk doel voor een hoeveelheid boeken die ik in een jaar moet lezen. Ik kan in de app bijhouden hoeveel boeken ik lees en hoe ver ik in de boeken ben. Lezen is heerlijk en als ik voor het slapen gaan weer wat pagina’s heb gelezen, voelt het als een kleine overwinning. Het perfecte voorbeeld van gamification. Hetzelfde geldt overigens voor mijn sportieve activiteiten. In de app van mij sportschool hou ik niet alleen mijn fitness workouts bij, maar ook mijn andere sportieve activiteiten zoals fietsen, wandelen, etc. Ook dat zou zich uitstekend lenen voor een dagboek! Uh… ik bedoel natuurlijk een journal! We moeten het wel hip houden.
Onze spellenreis
Het voorgaande geldt natuurlijk ook voor bordspellen. Er zijn een hoop verschillende manieren waarmee mensen hun speelse activiteiten bijhouden. Zo ken ik iemand die zijn spelsessies bijhoudt in een uitgebreide Excel-sheet. Wat een nerd! De Board Game Stats app is eigenlijk een zeer uitgebreide excelsheet met een extreem goede vormgeving, layout en user experience. De statistische nerds halen hier voldoende plezier uit. Ze kunnen bijhouden wat, waar en met wie ze spellen hebben gespeeld. Ze kunnen uit de app rapportages draaien over hun spelsessies. Hierbij is het overigens extra confronterend dat je ook precies bij kunt houden hoe vaak je verloren hebt… De app heeft ook speciale functies voor specifieke spellen, zoals digitale scorevellen. Extra handig voor die point salads in deze wereld.
Zoals ik in de intro benoemde hielden mijn partner en ik een spellenboekje bij. Wat begon tijdens een kerst zette zich later voort. Bij elk spel dat we speelde hielden we de datum bij, de titel van het spel en maakte de verliezer een tekening. Voor coöperatieve spellen werd er geloot wie mocht tekenen. Op een gegeven moment paste we deze regels ook toe op onze vrienden. De creatieveling waren blij dat ze eindelijk een onderdeel mochten zijn van ons spellenboekje. Andere schaamde zich voor hun tekenkunsten, maar iedereen had altijd lol om de tekeningetjes. Een spel verliezen had een duidelijke consequentie. Vooral tijdens COVID-19 speelde en tekende we er veel op los, maar de hoeveelheid speelsessies nam af en ook de ruimte en tijd om in het boekje te krabbelen. Het boekje ligt momenteel vellig opgeborgen in een laatje, maar misschien wel leuk om het concept weer eens te herintroduceren.
Benki’s logboek
De jonge uitgever Benki zag ook dat veel mensen hun spelsessies bij houden of wilde houden en zag ook dat veel mensen behoefte aan een fysieke methode. Met het logboek “Van start tot finish – mijn spellenreis” bieden ze spelers een raamwerk om hun spellendagboek bij te houden.
Benki ontwikkelde een eerste versie van hun boekje dat de komende tijd enkel op (spellen)beurzen beschikbaar zal zijn. Op basis van verdere feedback zullen ze dit concept mogelijk verder uitrollen of ontwikkelen. Wat biedt Benki met het logboek? Het gaat om een softcover met spiraalbinding waarin voldoende pagina’s zijn opgenomen waarin spelers hun spellenreis bij kunnen houden waarbij door de verschillende hoofdstukken de spelers op pad worden geholpen met de onderwerpen die ze mogelijk bij kunnen houden.
Zo kunnen spelers hun gespeelde spellen bij houden in het logboek. Uiteraard is er ruimte voor de naam het spel, de datum, aantal spelers van de spelsessie, behaalde punten, de winnaar en is er ook ruimte voor persoonlijke aantekeningen, maar uiteraard ook je mening over het spel. Je kan ook bijhouden wat er allemaal gebeurde tijdens het spel en aan tafel. Op de manier kun je de spelsessie weer herbeleven en je ervaringen en herinneringen bijhouden als bij een echt dagboek. Hierbij iets minder statistiek en wat meer op gevoel. Hierdoor bieden deze blaadjes in je spellenboek een soort mix tussen journaling en statistische tools.
Naast je spelsessies bijhouden, waarvoor het boekje voldoende ruimte en sturing biedt, kun je ook andere dingen bijhouden. Een groot onderdeel van de bordspelervaring is het bezoeken van beurzen, zodat je de nieuwste spellen kunt ontdekken. Als je net begint aan je spellenreis kan dat best intimiderend zijn, maar juist als beginnende speler zijn die beurzen super om te bezoeken. Waar moet je beginnen? Het boekje bevat informatie over en data van beurzen in 2025. Dit zijn grotere beurzen in Nederland, België en Duitsland, maar ook ruimte om zelf nog beurzen toe te voegen die je wilt bezoeken. Je kan in het boek je verlanglijstje en beursbezoek uitstippelingen en ook je ervaringen bijhouden. Noteer bijvoorbeeld welke spellen je wilt spelen, gespeeld hebt, welke stands je wilt bezoeken.
In het logboek kun je ook je verzameling bijhouden en ook je favoriete spellen en verlanglijstje. Ervaren spelers zullen dergelijke informatie ongetwijfeld al bijhouden op andere manieren, maar voor een beginnende speler, die net aan diens spellenreis is begonnen, maakt dit logboek de reis in deze zeer uitgebreide hobby nog net wat toegankelijker.
Hou je ogen open op beurzen voor de eerste editie van dit logboek, zodat je alvast aan de slag kunt met het bijhouden van je spellenreis. Op de achtergrond werkt Benki het concept al verder uit. Tegen die tijd heeft je spellenreis je hopelijk al ver gebracht en heb jij jouw boekje al helemaal volgeschreven. Tevens is het verstandig om tijdens de beurzen de stand van Benki te bezoeken, want ze hebben een hoop nieuwe aankomende spelreleases waaronder Hermit.
