De Russisch-Japanse Oorlog van 1904-1905 duurde ongeveer 1,5 jaar en had een lange voorgeschiedenis ingegeven door politiek en koloniaal sentiment. In Port Arthur spelen twee spelers belangrijke elementen van de oorlog na in een asymmetrisch (zee)slagveld.
Achtergrond
Laatst sprak ik met Florent Coupeau, de CEO van Nuts! Publishing en auteur van verschillende wargames. Nuts! Publishing is een van de bekendste uitgevers van war games, realistische spellen waarbij – vaak waargebeurde – conflicten worden nagespeeld. Nuts! is ook de internationale uitgever van het spel Port Arthur, dat in het Nederlands wordt uitgegeven door het Belgische Geronimo Games. Veel onderwerpen passeerde de revue tijdens het gesprek met Florent, waaronder zijn persoonlijke voorliefde voor wargames en geschiedenis. Hij benadrukte dat hij een uitgesproken pacifist is en en legde uit dat veel leden van de Europese wargaming community die lijn volgen. Oorlog is niet wenselijk en geschiedenis leert ons van de verwerpelijke oorlogstaferelen en het lijden wat het gevolg is van oorlog. Sommige mensen kunnen het misschien cru vinden om “oorlogje” te spelen, maar wargames hebben naast entertainment ook een educatieve waarde. Wargames kunnen je leren over het onderliggende conflict, context en geschiedenis. Om de toekomst te kennen, moet je de geschiedenis leren.
De titel Port Arthur verwijst naar een haven nabij de gele zee die een cruciale rol speelde in de Russisch-Japanse oorlog in het begin van de 20ste eeuw. Dit conflict werd in de geschiedenislessen in West-Europa overschaduwt door direct voelbare oorlogen en gebeurtenissen, maar de Russisch-Japanse oorlog is nog altijd voelbaar in de verhoudingen in Azië.
In Port Arthur, een strategisch spel voor twee spelers, staan elementen van de Russisch-Japanse oorlog centraal zoals de verovering van de titulaire Port Arthur maar ook de inval van Mantsjoerije. Voordat ik het spel speelde en begon met het schrijven van deze review was ik bekend met het conflict, maar inmiddels heb ik me wat in kunnen lezen en kunnen leren over het conflict. Ook de het spelmateriaal bevat verwijzingen en bronvermeldingen, waardoor spelers indien gewenst meer over het conflict kunnen leren.
Als een terzijde, Port Arthur is een ontwerp van de Japanse spelauteur Yasushi Nakaguro die eerder ook 300 Earth & Water ontwierp. Deze twee spellen zijn de eerste twee delen van de gevechtsrantsoenenreeks Nuts! in het Nederlands uitgegeven door Geronimo Games.De gevechtsrantsoenen bestaan uit kleine dunne doosjes met compacte spelelementen, maar met omvangrijke en complexe gameplay.
Spelopzet & spelverloop
Aan het begin van het spel leggen spelers het bord en de verschillende onderdelen klaar. Port Arthur is een asymmetrisch spel. Dat betekent dat de spelopzet en het spelverloop voor beide spelers anders is. Een speler neemt de rol aan van het Russische leger en de andere speler neemt de rol aan van het Japanse leger.
Ook de doelen en wincondities zijn asymmetrisch. Voor beide spelers is het belangrijk om maritieme gebieden te veroveren voor macht, maar voor de Russische speler is het belangrijk om de Japanners uit Mantsjoerije te houden, want als er geen Japanse soldaten op Muiden staan aan het einde van de zesde ronde, wint Rusland. Anders wint de speler met de meeste macht. Het machtsspoor wordt tijdens het spel het spel gescoord als een soort tuig-of-war tussen spelers.
Elke ronde heeft een vergelijkbaar verloop. Vloten varen uit (waarbij in ronde 4 en 5, de Russische speler toegang krijgt over schepen van de Baltische vloot), spelers voeren acties uit, spelers scoren op het machtsspoor. Als vloten uitvaren mogen spelers schepen verplaatsen voordat zij acties zullen nemen en kunnen zij als het waren voorbereiden. Voordat acties worden genomen wordt er een dobbelsteen geworpen om de volgorde te bepalen, hierbij kan de speler meer initiatief de worp beïnvloeden. Of spelers acties nemen hangt af van of spelers passen. Met hun acties kunnen spelers schepen verplaatsen en zeeslagen uitvoeren waarbij de dobbelstenen samen met de snelheid (tijdens een verplaatsing) en hun vuurkracht en verdediging (tijdens een slag) de uitkomst bepaalt.
Afhankelijk van bepaalde voorwaarden, vinden er gebeurtenissen plaats. Zo kan de Japanse speler een blokkade neerleggen bij Port Arthur of troepen aan wal brengen om te verplaatsen over Mantsjoerije waarbij bij sommige velden op het bijbehorende spoor effecten worden geactiveerd. Rusland kan echter het transport van deze soldaten tot zinken brengen.
Conclusie
Zoals ik in de achtergrond al beschreef bestaat de reeks gevechtsrantsoenen uit kleine dunne doosjes met compacte spelelementen, maar met omvangrijke en complexe gameplay.
Over de eerste titel schreven wij al eens een lovende recensie, vanwege de thematische gameplay en fantastische verwerking van de geschiedenis. Dat is voor Port Arthur overigens niet anders. Wederom is hier sprake van een klein, maar krachtig pakket aan interessante gameplay. Het spelmateriaal is top en de gameplay is gestroomlijnd. Het spel volgt duidelijke rondes en laat voldoende vrijheid aan de spelers om gewichtige keuzes te maken, zonder afbreuk te doen aan het realisme van het spel. Ik waardeer de historische context en de keuzes die de auteur heeft gemaakt om de context in de gameplay te verwerken.
