Scherven brengen geluk, maar als je een porseleinen erfstuk uit je handen laat glijden en in meerdere brokstukken en scherven uiteen ziet spatten op de grond voel je je wellicht een pechvogel. Onthoud: wabi-sabi, en hervind het geluk in gebroken dingen in Kintsugi.
Achtergrond
In Japan is esthetiek niet los te koppelen van filosofie. Wabi-sabi is een esthetisch filosofische stroming waarbij de waardering van de imperfectie centraal staat. Imperfectie is ook prachtig. Vrijwel niks is volmaakt en niets is zo onvolmaakt als de mens achter de kunst zelf. Imperfectie is natuurlijk, uniek, excentrisch en uitnodigend en soms bewust prikkelend. Denk aan een bord in een asymmetrische vorm. Een onnavolgbaar dessin zonder herleidbaar patroon. Ruige en woest materialen in plaats van verfijnde en gladde materialen. Ook als iets stuk is, en dus per definitie niet meer volmaakt, hoeft dit niet te betekenen dat dit voorwerp geen waarde meer heeft.
Kintsugi is een Japanse techniek waarbij een speciale lak wordt gebruikt om stukken gebroken porselein weer aan elkaar te lijmen. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van een edelmetaalpoeder (vaak goud) om de lak te versieren. De losse stukjes porselein vormen zo samen weer een door gouden lijnen en barsten onderbroken geheel. De scherven gebroken porselein an sich waren niet bruikbaar en niet waardevol, maar door de waarde in de scherven te zien en het gebroken object te repareren wordt deze schoonheid van het gebrek (de wabi-sabi) omgezet in een geheel nieuw object. Scherven brengen in dit geval daadwerkelijk geluk.
Niet alleen is kintsugi erg duurzaam, want het object wordt niet weggegooid en juist hergebruikt, maar ook nog eens waardevol. Door de geschiedenis van het object te accenturen verkrijgt het sentimentele waarde en door de waardering van de kunstvorm werd kintsugi zo populair dat mensen nog altijd bereid zijn hier meer voor te betalen dan voor het originele ongebroken object. Misschien zelfs te populair, want in sommige gevallen word porselein bewust gebroken om middels kintsugi-methodes te repareren. Hierover straks meer…
In het spel Kintsugi staat deze bijzondere methode centraal. Spelers gaan in het spel servies verzamelen en soms valt servies kapot. De gebroken stukken porselein hebben geen waarde tot spelers het repareren.
Kintsugi in het echte leven
Om deze kunstvorm te begrijpen, gaf Gam’inBIZ mij de mogelijkheid en middelen om zelf eens aan de slag met deze methode. Althans, ik kreeg een tube kintsugilijm met waarschijnlijk 24-karaats puur goud (of niet), maar ik moest zelf nog wat servies stukslaan. Ik bedoel, ik moest het moment afwachten dat er persongeluk wat servies zou sneuvelen om te repareren. Vooropgesteld: ik heb geen bordje en vaasje in de vorm van vissen gekocht om daarna stuk te slaan en te lijmen. Dat zou tegen de gedachte van kintsugi indruisen. Ik heb deze netjes op een gevaarlijke rand van de tafel geplaatst en het lot zijn werk laten doen…
“Och hemeltje, nee! Mijn favoriete bordje en vaasje zijn allebei gesneuveld! Het lot is mij niet gezind. Wat moet ik nu beginnen?” Gelukkig ga ik niet bij de pakken neerzitten en wenen om mijn eigen ongeluk. Scherven brengen tenslotte geluk en ik ging aan de slag om te lijmen. Een tijdje later had ik een prachtig nieuw bordje voor de mooiste dobbelstenen en een vaasje voor prachtige en lekker ruikende bloemen. Die had ik al, maar nu hebben ze een prachtige gouden randje. Een spreekwoordelijke silver lining.
Nu ik kintsugi op intrinsieke wijze heb doorgrond, kan ik me eindelijk aan het spel wagen.
Spelopzet en spelverloop
Zoals ik hierboven al omschrijf, gaan spelers in het spel Kintsugi servies verzamelen of verkopen. Elke ronde valt er mogelijk servies stuk en krijgen spelers de kans om het servies te repareren. Om servies te repareren, hebben ze goud nodig. Goud krijgen spelers door servies te kopen. Servies levert punten op. Kapot servies levert geen punten op. Gerepareerd servies levert extra punten op. Set-collection met een leuke twist.
Aan het begin van het spel worden de kaarten geschud en worden de munten in handbereik van de spelers geplaatst. Iedere ronde worden er net zoveel kaarten op tafel geplaatst als de hoeveelheid spelers maal twee plus één extra. In het geval van 2 spelers liggen er dus vijf kaarten open in het midden van de tafel. Kaarten zijn overigens dubbelzijdig. De grijze zijde (die momenteel open ligt) toont het originele servies. De weerszijde is wit en toont het servies nadat dit gerepareerd is.
Spelers mogen nu middels een snake-draft kaarten pakken. Dat betekent dus dat de speler die als laatste mag pakken, nogmaals mag pakken waarna in omgekeerde volgorde de andere spelers weer kaarten pakken. Kaarten mag je verkopen voor hoeveelheid munten die op de kaart staan afgebeeld of je mag de gepakte kaart voor je plaatsen. De kaarten die je voor je plaatst vormen onderdeel van je verzameling en daar ga je punten mee verdienen (tenzij het servies nog in stukjes ligt…).
Nadat spelers hebben gepakt, blijft er een kaart in het midden over. Daarnaast is ook de bovenste kaart van de stapel zichtbaar. Soms tonen deze kaarten servies. Alle niet-gerepareerde kaarten van dezelfde serviessoort vallen stuk. De spelers moeten de kaarten op hun zij leggen om dit aan te geven. Deze kaarten kunnen spelers nu repareren door gouden munten af te leggen. Elke kaart die spelers extra willen repareren, kosten een gouden muntstuk extra. Zodra de stapel leeg is, is het spel teneinde en wint de speler met de meeste punten.
Oordeel
Wat kan ik over wabi-sabi zeggen ten opzichte van spellen: zie de perfectie in het imperfecte. Kijk maar naar mijn track record met spellen. Ik verlies vaker dan dat ik win, maar verliezen is eigenlijk beter, want dat is imperfect. Ook met Kintsugi verlies ik, maar daardoor win ik? Genoeg gezwets, Kintsugi is een uiterst simpel spelconcept, dat toch op elegante wijze het thema weet te implementeren. De twist dat kaarten stuk gaan en je daardoor niet exact kunt voorspellen wat je mogelijk kan repareren is een intrigerend spelmechanisme. Overigens heb je wel invloed op die onvoorspelbaarheid, want spelers kiezen eigenlijk zelf welke kaart blijft liggen. Door die invloed is er ook een vorm van dynamische interactie met een snufje bluf. Volmaakt onvolmaakt.
