Ben je bekend met Amsterdam Board Game Design? Amsterdam Board Game Design (of wat korter: ABGD) is een groep van internationale spelontwerpers en -auteurs die in Amsterdam (of andere steden) samenkomen om aan spellen te werken, of om elkaars creaties te testen en te voorzien van constructief commentaar. Als je al die briljante spelauteurs bij elkaar zet en zoveel speelsgewijs organiseert, komt er ooit een briljant spelconcept. Of meerdere. Misschien verspreid over meerdere seizoenen? Op Kickstarter tref je binnenkort drie geesteskindjes van drie verschillende spelauteurs die deel uitmaken van ABGD: TimeZoo, Grachtenpand en Bable en wij hadden de mogelijkheid om prototypes van deze spellen te testen.
TimeZoo, Grachtenpand en Bable zijn onderdeel van ‘Amsterdam Board Game Design Season 1’ en ze zijn ontworpen door 3 verschillende ontwerpers en uitgegeven door Wulfhorn Games van Ruud Nederpelt (een van de initiatiefnemers van ABGD en spelauteur). Met ABGD seasons wil ABGD een platform opzetten om beginnende bordspelontwerpers te helpen om hun spellen verder te brengen zodat ze ook in winkels belanden en gespeeld worden. Daarom is besloten deze eerste drie spellen via Kickstarter te lanceren en zoals de naam impliceert volgen er mogelijk meer seizoenen…
Het gaat om de volgende kaartspellen die we hieronder uitgebreider zullen behandelen in deze preview:
TimeZoo: https://boardgamegeek.com/boardgame/404842/time-zoo
Grachtenpand: https://boardgamegeek.com/boardgame/404846/bable
Bable: https://boardgamegeek.com/boardgame/404845/grachtenpand
TimeZoo
We beginnen met het kaartspelletje TimeZoo bedacht door Ruud Nederpelt himself. In TimeZoo nemen spelers de rol aan van stagiaires van een enigmatische professor die een tijdmachine heeft uitgevonden die haar de mogelijk biedt om uitgestorven dieren naar het hedendaagse te halen. Uiteraard gaat het hartstikke mis met dit tijdreisfiasco en de dieren belanden overal en nergens. Het is aan de stagiaires om de dieren te lokken met voedsel en met de speciale eigenschappen van de verschillende dieren. Door dieren te verzamelen, verdienen spelers punten en de speler met de meeste punten wordt onderscheiden als de allerbeste stagiaire – met hopelijk een schappelijke stagevergoeding…
In TimeZoo zijn er twee stapels met kaarten. Eentje bevat dieren en eentje bevat voedsel. Er liggen altijd drie dieren open op tafel. Aan het begin van het spel krijgen spelers vijf voedselkaarten en tevens een stagiairekaart met een doel om punten te behalen aan het einde van het spel.
Tijdens je beurt kun je een enkele actie verrichten: voedselkaarten pakken of een dier lokken. Als je voedsel pakt mag je twee kaarten pakken en zelf kiezen of je deze van de trek- en/of aflegstapel pakt.
Met het juiste voedsel kun je dieren lokken. Er zijn drie voedselgroepen die elk weer zijn onderverdeeld in drie types voedsel. Op sommige voedselkaarten staan twee hapjes afgebeeld, maar als je deze kaart gebruikt moet je kiezen welke diner je serveert. Keuzes en dilemma’s!
Veel dieren zijn kieskeurig en op de kaarten staat afgebeeld wat ze graag willen eten. Dieren leveren punten op, maar nog interessanter tijdens het spel: sommige dieren leveren speciale eigenschappen of acties op. Door speciale acties toe te passen kun je extra voedsel (af)pakken, punten verzamelen, dieren wisselen en nog meer.
TimeZoo is prachtig vormgegeven en het spelverloop is intuïtief, enigszins vertrouwd, maar toch verrassend. Het spel is in de basis een redelijk eenvoudig spel waarbij spelers kaarten verzamelen om punten te verdienen, maar doordat sommige dieren bepaalde acties opleveren wordt je geconfronteerd met interessante keuzes en ga je soms liever acties verzamelen dan punten. Een klein beetje set collection en een klein beetje engine building, maar voornamelijk een vlot en vermakelijk kaartspel.
Grachtenpand
Grachtenpandjes in Amsterdam zijn onbetaalbaar en daarom ben ik ooit teruggegaan naar het oosten. In het eerste seizoen van de ABGD spellen kon uiteraard een spel over Amsterdamse huisjes niet ontbreken.
In dit spel zijn er drie stapeltjes met kaartjes. Begane grond, verdiepingen en dakjes. Iedere ronde pakken spelers een kaart van een stapel naar keuze. Hierna spelen ze een kaart uit hun hand open voor zich neer om aan hun gebouwen te werken of gooien ze de gekozen kaart in het kanaal (niet letterlijk) en daarna geven ze hun overgebleven handkaarten door. Geen drafting tot de hand leeg is, maar een soort continuerende cirkel aan kaarten die worden aangevuld en doorgegeven. Met begane grondwet starten spelers een nieuw gebouw, met verdiepingen voegen ze nieuwe elementen toe aan hun gebouwen en met een dakje toppen ze een gebouw af. Hoeveel punten spelers voor een gebouw ontvangen, hangt af de begane grond, het dak en welke elementen er op de verdiepingen zijn geplaatst. Spelers moeten dus op een juiste manier hun gebouwen samenstellen, terwijl ze andere spelers in de gaten moeten houden, want mogelijk beëindigd een van de andere spelers het spel voordat jij hier klaar voor bent…
Waar de werkelijke vastgoedmarkt soms een race to the bottom is, is Grachtenpand een race naar de top. Terwijl jij lekker aan je grachtenpandjes aan het klussen bent, kan jouw buur besluiten om het onroerende goede spel op slot te zetten als een bubbel die barst. Het spel is namelijk afgelopen als een speler vier dakjes op diens panden heeft geplaatst. Daarna volgt alweer de puntentelling. Spelers spelen het spel tegelijkertijd, waardoor het spelverloop bijzonder vlot is en ook eigenlijk geen downtime kent. De manier van punten verdienen, is niet onbekend, maar het draftingmechanisme in combinatie met de invloed van spelers om het spel voor andere te beëindigen, maakt Grachtenpand vast goed.
Bable
We sluiten af met Bable: een coöperatief en thematisch kaartspel gebaseerd op de Toren van Babel. Spelers werken samen om een toren te bouwen, maar mogen hierbij slechts beperkt communiceren.
Iedere speler start het spel met een aantal woorden (woordkaarten). Woorden en gebouwen zijn zogeheten ideekaarten. Woordkaarten bevatten naast een woord ook een specifieke actie die met een symbool staat afgebeeld. Op gebouwen staat hoeveel grondstoffen deze kosten om te bouwen. Spelers moeten tijdens het spel aan een toren bouwen met de gebouwkaarten en moeten iedere verdieping van de toren afbouwen, voordat het bijbehorende deck kaarten van deze verdieping leeg is, want als dat gebeurt hebben ze gezamenlijk verloren.
Iedere beurt voert de actieve speler twee handelingen uit. De actieve speler mag een opdracht geven aan een andere speler of een van diens kaarten onthullen. Als de actieve speler kiest om een opdracht te geven, kiest de actieve speler een van de andere spelers en noemt de actieve speler ook een specifiek woord (het spel bevat hiervoor een handig geheugensteuntje). Als de gekozen speler een kaart met dit woord heeft, voert de speler de actie van de gekozen kaart uit. Er zijn vier mogelijke acties op kaarten: een gebouw op een verdieping plaatsen door grondstoffen te betalen, twee grondstofkaarten pakken, kaarten aan andere spelers geven of kaarten onthullen.
De actieve speler mag er ook voor kiezen om een kaart te onthullen om zo informatie aan andere spelers te geven. Na de twee handelingen moet de twee nieuwe ideekaarten trekken. Als de stapel kaarten naast een verdieping leeg is terwijl er niet genoeg is gebouwd, hebben spelers verloren. Als spelers een woordkaart trekken, moeten ze een kaart met hetzelfde actiesymbool uit hun hand vervangen met deze nieuwe kaart. Hierdoor veranderen de woorden die spelers in hun hand hebben. Gebouwen voegen spelers gesloten toe aan hun voorraad. Andere spelers weten dus niet welke grondstoffen een speler nodig heeft, om een gebouw te bouwen.
Bij coöperatieve spellen waarbij spelers niet mogen communiceren denk je vast als snel aan spellen zoals The Mind, maar Bable voelt voor mij bijzonder innovatief en ook erg uniek, doordat spelers met slechts beperkte informatie moeten deduceren welke woorden andere spelers hebben en met welke acties deze woorden corresponderen. Door de letterlijke en figuurlijke miscommunicatie tussen spelers voelt het spel ook nog eens erg thematisch aan.
