Om als Viking in Walhalla te komen en in de eeuwige strijdhalen van Odin te feesten, dien je glorieus te sterven. Bijvoorbeeld door heldhaftig ten strijde te trekken in een grootse vechtpartij. Gelukkig kunnen wij deze Vikingveldslagen en -zeeslagen herbeleven vanuit het comfort van ons eigen (t)huisje met Tafl King. Overigens hielden de Vikingen zelf ook van een spelletje.
Achtergrond
Schaak ken je wellicht al. Het abstracte strategiespel waarbij spelers met allemaal unieke stukken de koning van de tegenspeler proberen te slaan of klem te zetten is bijna religieus te noemen. Voor diehard schakers komen andere bordspellen niet eens in de buurt van de diepgang van schaak en begin maar niet over schaakvariaties: dat is vloeken in de schaakkerk. De grap is, dat het schaak wat we tegenwoordig spelen een variatie op eeuwenoude strategische spellen. De variant waarbij de koningin het sterkste speelstuk is, ontstond namelijk in Frankrijk in de 15e eeuw. Daarvoor werd natuurlijk ook al schaak gespeeld – schaak moest daarvoor wel een wereldreis maken en bracht invloeden van verschillende culturen, volkeren en speelse tradities. Het schaakspel is waarschijnlijk al meer dan duizenden jaren oud en heeft vele reizen gemaakt en vele variaties gekend voordat de versie die we hedendaags nog steeds veel spelen belandde in het westen van Europa.
Schaak is niet het enige spel en waarschijnlijk ook niet het oudste spel, maar wel een spel met een immense impact op de mens en diens geschiedenis. Spelletjes zijn echter tijdloos en door de geschiedenis heen is veel afgespeeld. Ook de Vikingen hielden wel van een spelletje. In veel Vikinggraven zijn dobbelstenen en andere speelstukken gevonden. De Tafl is een verzamelnaam voor verschillende spellen uit de tijd van de Vikingen. Tafl is Oudnoors voor tafel of voor bord. Oftewel: bordspel. Het was eigenlijk gewoon een benaming voor verschillende bordspellen, maar de naam is zijn eigen leven gaan leiden en het is eigenlijk de naam geworden voor verschillende abstracte spellen die wel iets weg hebben van schaak. Deze verschillende spellen werden allen met een speelbord en schaakachtige stukken gespeeld. Een zeer bekende variant is het modernere Hnefatafl (Koningstafel) – ook wel Vikingschaak – dat een mengelmoesje is aan verschillende spellen die de Vikingen zouden spelen, met gestroomlijnde regels. Aangezien de Vikingen niet enorm van schrijven hielden, is het altijd een beetje gissen geweest naar de werkelijke spelregels van oudere varianten, maar Hnefetafl biedt een redelijk modern alternatief. Een andere bekende variant is het Finse Tablut wat zijn oorsprong heeft in lapland. Het spelbord in zowel Tablut als Hnefetafl bestaat uit een grid waarop meerdere speelstukken gezet worden. Deze strategische spellen lijken op een asymmetrische variant van het schaakspel.
De naam van Tafl King geeft misschien al iets weg over dit nieuwe spel van Gamestorm Studio. Tafl King is namelijk een uitgave van een Hnefatafl-variant met moderne productie, een set regels in bijna elke Europese taal en prachtige spelstukken. Tafl King maakt onderdeel uit van de Viking’s Tales serie van Gamestorm Studio. Wist je dat wij eerder al eens een aantal blogs schreven over spellen met een Viking-thema?
Spelopzet en spelverloop
De verschillende stukken (wit en zwart) worden op de aangegeven plekken op het spelbord geplaatst en spelers zijn klaar om te spelen. De ene speler probeert met diens stukken de koning van de tegenstander in de flanken in te sluiten. De andere speler probeert diens koning juist te laten ontsnappen. In het midden van het bord staat de koning en in de hoeken van het bord zijn forten waar de koning naar kan ontsnappen. De aanvallende speler (in de zwarte leur) mag als eerste een zet doen.
Als een speler een stuk verplaatst, kan dit stuk in een onafgebroken rechte lijn orthogonaal worden verplaatst. Een stuk kan dus niet door andere stukken verplaatsen. Gewone soldaten kunnen niet de forten of troon betreden. Stukken kunnen ook andere stukken slaan. Soldaten worden geslagen als ze door twee soldaten van de andere kleur of door een soldaat van de andere kleur en een fort zijn ingesloten. Een stuk wordt echter niet geslagen als dit stuk zichzelf insluit tijdens diens verplaatsingsactie. Ook de koning kan geslagen worden als deze van vier kanten is ingesloten. De koning kan ook door forten en de rand van het bord worden ingesloten, dus de aanvallende speler moet altijd minimaal twee eigen stukken gebruiken!
Conclusie
Tafl King is een leuke variant/uitwerking van Hnefatafl. De verschillende houten spelstukken zijn groot, mooi vormgegeven en leuk en toch authentiek geïllustreerd. Het bijgeleverde speelbord is ook thematisch vormgegeven en het spel bevat een handig zakje om de speelstukken op te bergen. Mocht je toevallig een oprolbaar Hnefetafl bord hebben, heb je een hiermee een mooi reisspel te pakken. Misschien wel een leuk idee om een eigen oplrolbare bord te maken?
Het spel zelf is een leuke, strategische uitdaging voor twee spelers. Het spel is vlot, eenvoudig te leren, maar heeft enorm veel diepgang. Een voordeel ten opzichte van schaak is dat de stukken hetzelfde bewegen en op dezelfde wijze kunnen slaan, waardoor het makkelijk te bevatten is voor nieuwkomers. De diepgang is mede te danken aan het asymmetrische karkater van het spel, waarbij beide spelers een andere doel en dus speelwijze hebben. Wat mij betreft is Vikingschaak niet enkel geschiedenis.
