Een meteoriet stort neer bij de Stenige Toengoeska. Na de inslag ontwaakt een eeuwenoude corruptie die het land en de wezens in het gebied beïnvloedt. Het is aan een stel avonturiers, en de voormalige oorlogshelden van het spel Scythe en diens uitbreidingen om op ontdekkingsreis te gaan! Ga de corruptie te lijf in Expeditions: het vervolg op Scythe.
Scythe
Een paar jaar geleden verscheen een van mijn favoriete spellen: Scythe van Stonemaier Games. Het speelt zich af in de jaren 20 een fictieve versie van Europa. De Eerste Wereldoorlog is net afgelopen, maar de uitkomst en de consequenties van de oorlog zijn anders dan in onze non-fictieve tijdlijn en de landen van Europa. En dan met name voor Centraal- en Oost-Europa: daar storten zich eerder dan verwacht in een koude oorlog, een wapenwedloop met fragiele bondjes.
In de alternatieve tijdlijn van Scythe ziet Europa er dus een stuk anders uit. Landsgrenzen zijn anders: bepaalde landen bestaan nog of juist niet meer. Door de wapenwedloop en een mysterieuze wapenfabriek in Oost-Europa verschijnen er innovatieve en gevaarlijk wapens ten tonele, waaronder reusachtige mechanische monsters. Ondanks de constante dreiging van conflict proberen boeren het land te verbouwen en ontdekkingsreizigers contact te leggen met de verschillende volken.
Scythe is een interactieve en dynamische koude oorlog in de prachtig geïllustreerde wereld van het 1920+ universum. Met verschillende elementen en smaakjes van een 4X-spel gaan spelers op ontdekkingstocht door Oost-Europa en specifiek naar de fabriek, verbouwen zij grondstoffen met hun werkers, bouwen zij hun oorlogsmachine en beschaving op en gaan zij (eventueel) de strijd aan met andere spelers voor de controle over grond en grondstoffen. Maak jezelf populair voor een volle oorlogskas en werk vakkundig aan de verschillende doelen om tot de overwinning te komen.
In de verschillende uitbreidingen werden nieuwe volken van veraf geïntroduceerd en zelfs grote luchtvaartuigen. Naast de verschillende uitbreidingen die nieuwe spelmechanismes introduceerde, bracht Rise of Fenris ons een verhalende campagne en verschillende modules. Rick, Chris en ikzelf hebben deze campagne in een razendsnel tempo gespeeld. De verschillende speelsessies in deze campagne vormen mijn favoriete en memorabele spelherinneringen.
Achtergrond en doel
In de uitbreiding Rise of Fenris duikt er een gezamenlijke vijand op in Oost-Europa. Nadat spelers de campagne hebben voltooid en de dreiging hebben verslagen, keert een fragiele vrede langzaam terug. Er is echter een nieuwe dreiging: een immense explosie met vreemde gevolgen. In Siberië stort namelijk een meteoriet neer bij de Stenige Toengoeska (geïnspireerd op theorieën over een daadwerkelijke explosie die plaatsvond in dit gebied). Als gevolg van deze inslag verschijnt er een nieuwe gevaar: de corruptie. De onderzoeker naar dit tafereel raakt spoorloos en de helden van (koude) oorlog hunkeren naar een nieuw avontuur: de spelers gaan op ontdekkingstocht. Spelers gaan op Expeditions: het vervolg op Scythe.
Vergelijkbaar met Scythe is Expeditions afgelopen nadat een speler een aantal doelen weet te voltooien. Deze doelen zijn uiteraard anders dan in Scythe aangezien het spelverloop wezenlijk verschilt. Spelers behalen hun doelen onder andere door onontdekt terrein te verkennen, corruptie te verslaan, voorwerpen te verzamelen, meteorieten te ontcijferen, queesten op te lossen en werkers in te zetten, maar het allerbelangrijkste: een efficiënte combinatie aan acties en bonussen op te zetten om als eerste over de eindstreep te gaan en de meeste punten (geld) te verdienen.
Spelopzet
Aan het begin van het spel vormen spelers met ene set tegels het land dat ze gaan ontdekken. Alleen de zuidelijke tegels worden open geplaatst en de rest van de tegels moeten eerst ontdekken. Op de gesloten tegels worden kaartfiches geplaatst. Op alle lege plaatsen in het land worden kaarten geplaatst. De stapel met kaarten is omvangrijk en er zijn voorwerpen, meteorieten en queesten te verkrijgen. Al deze kaarten hebben verschillende mogelijkheden om ingezet te worden, maar daarover later in deze recensie meer.
In de stoffen zak worden alle corruptiemarkers geplaatst behalve die met het getal 20. Iedere speler krijgt een uniek karakter en diens bondgenot (de startkaarten van deze speler) en tokens in de overeenkomstige kleuren en ook een Mech met bijbehorend spelersbordje. Iedere Mech heeft een speciale en unieke eigenschap.
Spelverloop
Een primair spelmechanisme van Expeditions komt qua ervaring ook lichtelijk overeen met Scythe. In Scythe had je namelijk verschillende velden op je spelersbord met verschillende acties. Iedere beurt verplaatsen spelers hun pion naar een nieuw veld om een actie te verrichten en ze konden, uitzonderingen daargelaten, niet tweemaal hetzelfde actieveld activeren in opvolgende beurten.
In Expeditions zijn er drie standaardacties: Move, Gather and Play. Ook in Expeditions zijn sommige acties niet altijd beschikbaar. Je verplaatst je actiemarker naar het eerstvolgende veld of naar een niet bezet veld en vervolgens kun je alle beschikbare acties uitvoeren. Aan het begin van het spel of na een refresh zijn alle velden zichtbaar, maar in opvolgende beurten zijn telkens maar twee acties zichtbaar totdat een speler een refresh doet (vaak door een beurt over te slaan). Deze acties kun je overigens in een volgorde naar keuze spelen.
Move spreekt aardig voor zich. Verplaats je Mech naar een nieuw veld. Als je een onontdekte tegel bereikt, krijg je het kaartfiche (hiermee kun je een specifiek doel vervullen, maar ook speciale acties betalen). Nieuw ontdekte velden krijgen ook corruptietegels die uit de stoffen zak worden getrokken.
Met Gather kun je de bonussen ontvangen die op de locatietegel staan aangegeven. Vaak kun je hier werkers of kaarten mee verdienen, maar ook speciale acties zoals het voltooien van doelen met een Boast-actie, upgraden (waardoor de doorlopende effecten van item-kaarten permanent inzetbaar zijn, en waarmee je tevens een van de doelen kunt behalen), meteorieten kunt verzamelen voor bonussen (en het behalen van een doel) en ga zo maar door.
Kaarten die je verzamelt komen over het algemeen rechts van je spelersbordje te liggen. De kaarten aan de linkerkant van je bordje zijn inzetbaar en kaarten worden van de rechterkant naar de linkerkant verplaatst als je een refresh doet. Je kan een kaart van de linkerkant spelen met de Play actie. Je krijgt vervolgens Guile en/of Power (dit gebruik je onder andere om tegen corruptie te vechten en queesten te voltooien) die op de kaart staat aangegeven en door de juiste kleur worker op de kaart te plaatsen kun je het effect uitvoeren.
De verschillende soorten kaarten hebben meerdere mogelijkheden om ingezet te worden: namelijk voor hun acties, maar ook als voorwerpen om up te graden voor permanente bonussen, queesten om te voltooien en beloningen te ontvangen en meteorieten voor stapelbare tijdelijke bonussen. Zodra een kaart is gebruikt voor de drie laatstgenoemde opties, is deze kaart niet meer inzetbaar voor de Play actie.
Queesten voltooi je door naar een juiste locatie te verplaatsen en jouw karakterkaart te spelen met de Play actie en de aangeven kosten te betalen. Met de speciale Vanquish-actie, door je karakterkaart te spelen, kun je corruptie verslaan door Guile of Power in te zetten. Verslagen corruptie leg je op je spelersbordje en deze leveren punten aan het einde van het spel op, maar dragen tevens bij aan een van de doelen om te behalen.
Dat is, ondanks de hoeveelheid woorden, het spelverloop van Expeditions in vogelvlucht. Zodra een speler vier doelen heeft gehaald, heeft elke speler nog een enkele beurt en is het spel afgelopen. Spelers krijgen punten voor behaalde doelen afhankelijk van de hoeveelheid voltooide queesten. Spelers krijgen ook punten voor geüpgradede voorwerpen, verzamelde munten en verslagen corruptie. De speler met de meeste poen wint.
Conclusie
Er komt veel bij Expeditions kijken. Dat is voor nieuwe spelers wellicht overweldigend, maar dat was niet anders voor Scythe. Er zijn namelijk veel meer mogelijkheden met de kaarten, tegels, mech, etc. dan ik hier schets (en daarover zou ik een heel boekwerk kunnen schrijven), maar dit geeft wel een indruk van het algemene spelverloop. Er zijn veel combinaties die spelers kunnen maken en ook de eigenschappen van de kaarten lopen sterk uiteen. Door een juist samenspel aan acties en bonussen kunnen spelers een geoliede puntenmachine opzetten.
Het algemene spelverloop is duidelijk, maar de complexiteit zit met name in de verschillende eigenschappen, keuzes, speciale regeltjes en combinaties. Hoewel dit dus aan het begin mogelijk overweldigend kan zijn (en de spelduur redelijk kan duren als je in detail wilt uitleggen) is het uiteindelijk spelverloop redelijk intuïtief als spelers bekend zijn met de verschillende hoofdlijnen en principes.
Expeditions is wel een stuk minder interactief dan Scythe. Expeditions kent weinig conflict en spelers zitten elkaar enkel in de weg door eerder een locatie te bereiken of bezet te houden of door eerder bepaalde kaarten te pakken. Spelers zijn grotendeels vooral met zichzelf bezig. Ze moeten overigens wel andere spelers goed in de gaten houden, voor het behalen van de doelen, want mogelijk kun je andere spelers wel enigszins indirect vertragen. Spelers kunnen elkaar niet aanvallen of direct benadelen. Dit maakt het gemoedelijker, maar wel iets minder dynamisch dan Scythe.
Waar Scythe vooral uitblinkt als het met een grote groep wordt gespeeld, heeft Expeditions wat meer downtime en is het beter geschikt met ene kleiner groepje aan spelers. De artwork blijft briljant en het spelverloop is een zeer interessante puzzel. De dilemma’s en keuzes zijn strategisch en complex, waardoor je doelen behalen belonend is. Het spelmechanisme voelt fris, maar voor Scythe spelers wellicht verrassend vertrouwd en toch volstrekt anders.
